دو زن دانشمند متخصص ژنتیک، برنده نوبل شیمی ۲۰۲۰ شدند

امانوئل شارپانتیه، محقق فرانسوی و جنیفر دودنا، دانشمند آمریکایی، دو زن دانشمند و متخصص ژنتیک به ‌خاطر تحقیقات و دستاورد های خود در زمینه مهندسی ژنوم، امروز چهارشنبه هفتم اکتبر، برنده جایزه نوبل شیمی ۲۰۲۰ شدند. در تاریخچه جایزه نوبل شیمی، پنج زن دانشمند دیگر نیز پیش از امانوئل شارپانتیه و جنیفر دودنا این جایزه را بدست آورده بودند. 

امانوئل شارپانتیه، محقق فرانسوی و جنیفر دودنا، دانشمند آمریکایی،برندگان جازه نوبل شیمی سال ۲۰۲۰ © AFP

با اینکه پس از ماری کوری، نخستین زن دانشمندی که در سال ۱۹۱۱موفق به کسب جایزه نوبل شیمی شد، چندین زن دانشمند دیگر نیز این جایزه معتبر را بدست آوردند اما، امسال برای نخستین بار دو زن، امانوئل شارپانتیه فرانسوی و جنیفر دودنا آمریکایی با هم برنده جایزه نوبل شیمی ۲۰۲۰ شدند.

BREAKING NEWS:
The 2020 #NobelPrize in Chemistry has been awarded to Emmanuelle Charpentier and Jennifer A. Doudna “for the development of a method for genome editing.” pic.twitter.com/CrsnEuSwGD

— The Nobel Prize (@NobelPrize) October 7, 2020

امانوئل شارپانتیه و جنیفر دودنا به خاطر فراهم کردن روش جدید برای ویرایش ژنوم با استفاده از «قیچی ژنتیکی»، موفق به کسب جایزه نوبل شیمی امسال شدند. قیچی ژنتیکی یا فناوری کریسپر (CRISPR-Cas9 DNA) روشی است که محققان از آن برای بریدن و جدا کردن یک ژن معیوب استفاده می‌کنند. این روش به آن‌ها کمک می‌کند تا با حذف، اضافه یا جایگزین کردن بخشی از ژنوم معیوب، آن را ویرایش و اصلاح کنند. محققان نتایج تازه ترین تحقیقات این دو زن دانشمند را  نویدبخش بهبود بیماری‌های ژنتیکی خوانده اند.

کلیس گوستافسون، رییس کمیته شیمی آکادمی نوبل پس از اعلام نام امانوئل شارپانتیه و جنیفر دودنا به عنوان برندگان نوبل شیمی ۲۰۲۰ تصریح کرد: «قدرت عظیمی در این ابزار ژنتیکی نهفته هست که همه ما را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد. این دستاورد نه تنها انقلابی در علوم پایه ایجاد کرده بلکه منجر به تولید محصولات نوآورانه نیز شده است».

کمیته داوران آکادمی نوبل نیز با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد، روش انقلابی را که این دو دانشمند برای ویرایش ژنوم ابداع کرده‌ اند به محققان کمک می‌کند تا بیماری‌های ژنتیکی را درمان کنند.

امانوئل شارپانتیه متولد سال ۱۹۶۸ در ایل-دو-فرانس، متخصص ژنتیک، میکروبیولوژیست، زیست‌شیمی‌دان فرانسوی و همچنین یکی از اعضای آکادمی علوم فرانسه است. وی که به دلیل توسعه روشی برای ویرایش ژنوم، برنده نیمی از جایزه نوبل شیمی سال ۲۰۲۰ میلادی شد، ابراز خرسندی کرد و گفت که امیدوار است برنده شدن دو زن به بانوان جوانی که قصد ورود به حوزه علوم را دارند «پیامی قدرتمند» بفرستد و موجب تشویق بیشتر آن‌ها در زمینه تحقیقات علمی شود. امانوئل شارپانتیه هم اکنون مدیر تحقیقاتی موسسه «مکس پلانک» در برلین آلمان است.

جنیفر دودنا متولد سال ۱۹۶۴ در واشنگتن، زیست‌شیمی‌دان و استاد بیوشیمی و زیست‌شناسی مولکولی در دانشگاه کالیفرنیا  و همچنین عضو آکادمی علوم آمریکا است. این زن دانشمند ۵۶ ساله همراه با امانوئل شارپانتیه ۵۱ ساله، به دلیل توسعه روشی برای ویرایش ژنوم، برنده نیمی از جایزه نوبل شیمی سال ۲۰۲۰ شد.

برندگان این جایزه معتبر یک مدال طلا به همراه مبلغ ۱۰ میلیون کرون (حدود یک میلیون و ۱۰۰ هزار دلار) را دریافت می‌کنند.

جایزه نوبل شیمی سال ۲۰۱۹ میلادی را جان بی گودایناف (John B. Goodenough)، دانشمند آلمانی، استنلی ویتنگهام (Stanley Whittingham)، دانشمند انگلیسی و آکیرا یوشینو (Akira Yoshino) محقق ژاپنی بطور مشترک به خاطر توسعه باتری‌های لیتیوم یونی قابل شارژ دریافت کردند.

برندگان جایزه نوبل فیزیک سال ۲۰۲۰ روز سه شنبه ششم اکتبراعلام شد. این جایزه به سه فیزیک‌دان، آندریا گِز آمریکایی (Andrea M. Ghez)، راجر پِنروز بریتانیایی (Roger Penrose) و هارد گِنزِل آلمانی (Reinhard Genzel) به پاس تحقیقات و پژوهش‌های آن‌ها درباره سیاه‌چاله و کشف جرم کلان در کهکشان راه‌شیری اهدا شد. برندگان جایزه نوبل ادبیات و صلح که همه ساله بیش از سایر جوایز نوبل مورد توجه افکار عمومی قرار می‌گیرد، فردا پنجشنبه هشتم اکتبر و پس فردا، جمعه نهم اکتبر، اعلام خواهند. این فصل از جایزه نوبل با اهدای جایزه نوبل اقتصاد روز دوشنبه دوازدهم اکتبر، پایان خواهد یافت.