مأموریت تازۀ آژانس انرژی اتمی در تهران و بدبینی غربی‌ها

سه روز قبل، آقای یوکیو آمانو- رئیس آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای، در یک کنفرانس خبری در توکیو با اشاره به مذاکرات آینده با ایران گفت: «من لزوماً خوش‌بین نیستم و چشم‌اندازها هم چندان درخشان نیست».
این شاید نخستین بار باشد که مسئولان آژانس، آن هم در زمانی که دور تازه‌ای از مذاکره میان ایران و گروه ١+٥ در راه است، با چنین دلسردی سخن می‌گویند.
با این وجود، بازرس ارشد آژانس- آقای هرمان ناکرتس بلژیکی، وقتی حدود یک ماه قبل از مأموریت تهران بازگشت اعلام کرد که به امضای توافقی با ایران اطمینان دارد؛ این توافق می‌بایست اجازه می‌داد که همۀ ابهامات و ایرادهایی که آژانس به فعالیت‌های اتمی ایران دارد و همۀ ابهامات پرونده، یک به یک و با دقت مورد بررسی قرار گیرد.
مرکز پارچین یکی از این "ابهامات" است که آژانس در بازدید آن اصرار دارد.
اما واکنش اخیر مقامات ایرانی، امید دستیابی به توافق را ضعیف کرد. از جمله فریدون عباسی دوانی- رئیس انرژی اتمی ایران، تلویحاً امکان بازدید از پارچین را ناممکن دانست.
بدین ترتیب، به گفتۀ یک دیپلمات غربی «احتمال رسیدن به توافق بسیار کم است»، زیرا «موارد اختلاف فراوانند».

با این حال، روز چهارشنبۀ آینده بازرسان آژانس بار دیگر به تهران خواهند رفت تا مقامات ایرانی را به امضای توافق‌نامۀ مذکور متقاعد کنند.
مأموریت آنان بدون شک از سوی قدرت‌های غربی دنبال خواهد شد. در واقع سفر هیئت آژانس به تهران می‌تواند بر مذاکرات آینده میان تهران و گروه ١+٥ تأثیر داشته باشد. تاریخ دقیق این مذاکرات معلوم نیست اما خبرگزاری‌های روس گفته‌اند که به احتمال زیاد، دور جدید گفتگوها اواخر ماه ژانویه در استانبول برگزار خواهد شد.

این در حالی است که از نظر تهران، هرگونه امتیاز دادن به طرف مقابل باید مشروط به کاهش تحریم‌ها باشد. قدرت‌های غربی هم که به خوبی فهمیده‌اند تحریم‌ها تا چه حد به جمهوری اسلامی گران آمده است، بر خلاف سال‌های قبل اشتیاق چندانی به مذاکره نشان نمی‌دهند.
به رغم مشکلات، علی اکبر صالحی- وزیر خارجۀ جمهوری اسلامی، در گفتگویی با "ورلد پالیسی جورنال*" ابراز خوش‌بینی می‌کند و می‌گوید «فکر می‌کنم که مشکل حل می‌شود».
او همچنین بار دیگر تأکید می‌کند که «مقام معظم رهبری فتوايی را صادر کرده‌اند که توليد و استفاده از سلاح هسته‌ای را ممنوع اعلام می کند».

*World Policy Journal