مارسی؛ پایتخت فرهنگی اروپا

 مراسم آغاز فعالیت‌های این شهر به عنوان پایتخت فرهنگی اروپا، چندی پیش با حضور ژان مارک ارو، نخست وزیر فرانسه برگزار شد، قرار بود سخنران اصلی این مراسم، فرانسوا هولاند، رییس جمهور این کشور باشد، اما مداخله نظامی فرانسه در کشور مالی، موجب لغو سفر آقای هولاند به مارسی شد.

پایتخت‌های فرهنگی اروپا هر سال توسط اتحادیه اروپا و برای مدت یک سال معرفی می‌شون و هر عضو اتحادیه اروپا این فرصت داده شده است تا به نوبت شهری از خود را به عنوان پایتخت فرهنگی نامزد کند.

شهر آتن در یونان، در سال ١٩٨٥ نخستین شهری بود که چنین عنوانی را به دست آورد. جالب این جاست که پیشنهاد انتخاب پایتخت فرهنگی اروپا در آن سال از سوی وزیر فرهنگ وقت فرانسه مطرح شده بود.

انتخاب یک شهر به عنوان پایتخت فرهنگی اروپا این فرصت مهم را به آن شهر می‌دهد که منفعت‌های گسترده فرهنگی، اجتماعی، و اقتصادی ببرد و به جمعیت شهر امکان دهد تا با تغییر چهره شهر و پشتیبانی از برنامه‌های فرهنگی ارتباط خود با جهانیان را افزایش دهند و جایگاه بین‌المللی شهرشان را بالا برند.

تا کنون چهل شهر اروپا پایتخت فرهنگی این قاره شده‌اند که از آن جمله می‌توان به کپنهاگ، مادرید، دوبلین، استکهلم، روتردام، برلین و پراگ، اشاره کرد. در فرانسه نیز، علاوه بر پاریس در سال 1989 و آوینیون در سال 2000، آخرین بار شهر لیل، در سال ۲۰۰۴ موفق به تصاحب این عنوان شد، که سود اقتصادی بسیاری را نصیب این شهر کرد.

اکنون نیز مسئولان شهر مارسی انتظار دارند که با نامگذاری این شهر به عنوان پایتخت فرهنگی اروپا، و صرف ششصد میلیون یورو برای زیرساخت‌های این شهر، درآمد خوبی در سال ۲۰۱۳ نصیب‌شان شود.

همچنین مسؤولان این شهر مهاجرپذیر قصد دارند این نامگذاری، بهانه‌ای شود تا مارسی از تصویر کلیشه‌ای که برایش ساخته شده دور شود؛ شهر مافیاها، باندهای قاچاق مواد مخدر و سرقت‌های مسلحانه.

سالانه، تعدادی از ساکنان مارسی در تسویه حساب‌های گروه‌های تبهکاری کشته می‌شوند. از این رو، مشکلات موجود در مارسی باعث شده که یا عده‌ای عاشق این شهر باشند، یا عده‌ای از آن متنفر.

ناامنی، فقر، بیکاری و نابرابری‌های موجود در این شهر، موجب شده که فاصله طبقاتی در این شهر بسیار شود، اما به نظر می‌رسد اکنون این شهر به دنبال جایگاه و تصویر واقعی خود است و از این موقعیت به دست آمده، به عنوان فرصتی برای تحولات اجتماعی و اقتصادی و از همه مهم‌تر توسعه فرهنگی استفاده کند.

مارسی از نظر ورزشی نیز شهری مهم است و علاوه بر فوتبال، رشته‌هایی مثل شنا و قایقرانی نیز در این شهر طرفداران بسیار دارد.

همچنین شهر مارسی که بزرگترین بندر فرانسه به شمار می‌آید، یکی از مراکز مهم اقتصادی اروپا نیز است. واقع شدن این شهر در حاشیه مدیترانه، باعث شده تا فرهنگ‌های مختلف هر دو سوی این دریا را در خود جا دهد و گفت‌وگویی میان این فرهنگ‌ها برقرار سازد.

آدم‌ها از ملیت‌های مختلف که در این شهر زندگی می‌کنند، از الجزایری‌ها و تونسی‌ها و مراکشی‌ها گرفته تا اسپانیایی‌ها و یونانی‌ها و ایتالیایی‌ها، همه، از این شهر، شهری چند ملیتی ساخته‌اند.

یکی از دلایلی که باعث شد در میان نامزدهای مختلف برای سال 2013، مارسی به عنوان پایتخت فرهنگی اروپا انتخاب شود، همین ویژگی مارسی بود که در واقع گفت‌وگویی میان اروپا و کشورهای جنوبی مدیترانه، یعنی شمال آفریقا برقرار می‌کند و پل ارتباطی است میان این دو دنیا.

تاریخ مارسی نیز به سال 600 قبل از میلاد می‌رسد، زمانی که ملوانان یونانی‌ این شهر را بنا کردند و نام «ماسیلیا» بر آن نهادند. بندر قدیم مارسی اکنون در مرکز شهر قرار دارد و اغلب سالن‌های تئاتر و رستوران‌ها و کافه‌های معروف این شهر نیز در آنجا واقع است.

ساختمان‌های قدیمی این شهر الهام‌بخش هنرمندان و نویسندگان نیز بوده است، به عنوان نمونه الکساندر دوما در کتاب معروف کنت مونت کریستو، قهرمان داستانش را مدتی به زندان ایف فرستاده است. قلعه‌ ایف که در جزیره‌ کوچکی به همین نام واقع شده، در ابتدا یک دژ نظامی بوده و بعدها از آن به عنوان زندان استفاده می‌کردند. خود جزیره در یک و نیم کیلومتری خلیج مارسی است و برای رفتن به آن‌جا، باید از بندر قدیم سوار قایق شد.

کلیسای نوتردام دولاگارد، نیز که دو قرن پیش ساخته شده، از زیباترین بناهای این شهر است که در بلندترین نقطه‌ آن قرار دارد و از همه جا دیده می‌شود. قصر لونشان، ساختمان اوپرا، موزه‌ باستان‌شناسی مدیترانه و موزه‌ هنرهای معاصر نیز از دیگر جاهای دیدنی مارسی است.

همچنین كتابخانه بزرگ شهر مارسی که ساخت آن هفده سال به طول کشیده، يكی از پنج كتابخانه بزرگ فرانسه محسوب می‌شود و قادر است روزانه به ده هزار مراجعه‌کننده خدمات ارائه کند.

طی تاریخ، اهمیت شهر مارسی افزایش یافت و اکنون پی از پاریس و لیون، سومین شهر بزرگ و مهم فرانسه به شمار می‌آید.

اکنون نیز مارسی که به شهر ماهیگیران و ماهی‌فروشان و اسکله‌های قدیمی و قایق‌های سفید شهرت دارد، روزهای مهم و سرنوشت‌سازی را می‌گذراند.