مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، "زنگ خطر" را درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران به صدا درآورد

رافائل گروسی*، که امروز برای ملاقات با امانوئل ماکرون رئیس جمهوری فرانسه به پاریس آمده است، به خبرگزاری فرانسه گفت: «من زنگ خطر را به صدا در می‌آورم». وی با اشاره به کشف «آثار اورانیوم داری منشاء انسانی» در نوامبر ۲۰١۹ در یک سایت ایران (تورقوزآباد)، اعلام کرد «ایران باید تصمیم به همکاری صریح‌تر با آژانس بگیرد و توضیحات لازم را در این زمینه ارائه دهد».

مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، خاطرنشان كرد كه هشدار به ایران، موضوع گزارشی است كه امروز (سه‌شنبه ١٣ اسفند/ ٣ مارس) به شورای حکام آژانس ارسال می‌شود و نشست شورای حکام درهفته آینده برگزار می‌شود. او همچنین گفت که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز به همین مناسبت وضعیت فعالیت‌های هسته‌ای فعلی ایران را گزارش خواهد داد.
دراین گزارش به کاهش بسیاری از تعهدات این کشور مندرج در توافق اتمی در سال ۲۰١۵، اشاره می‌شود.

رافائل گروسی گفت: «این گزارش تصریح می‌کند که «میزان همکاری که من [از ایران] خواسته‌ام، حاصل نشده است؛ من به اطلاعات بیشتری نیاز دارم (...) این [موضوع] جدی است. وظیفه من هشدار دادن است...».
رافائل گروسی در ادامه گفت: «این واقعیت که ما در یک سایت غیرمرجع [که پیش تر به ما اعلام نشده است] آثار و ردپای اورانیوم پیدا کردیم، موضوع بسیار مهمی است؛ این بدان معنی است، در ایران می‌تواند فعالیت‌ها ومواد هسته‌ای وجود داشته باشد که تحت کنترل بین‌المللی نیستند و ما درباره منشاء و کاربرد آن آگاهی نداریم. این چیزی است که مرا نگران می‌کند».

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، از چند ماه پیش، از تهران خواسته است تا درباره ماهیت فعالیت‌های انجام‌شده در این سایت هسته‌ای، شفاف‌سازی کند.
آژانس هرگز نام و موقعیت این سایت را مشخص نکرده، اما منابع دیپلماتیک به خبرگزاری فرانسه گفته‌اند که «منظور، یک سایت و یا یک انبار مدارک هسته‌ای، در منطقه "تورقوزآباد" تهران است».

نخست وزیر اسرائیل بنیامین نتانیاهو، ایران را به دروغ‌گویی در مورد این سایت متهم کرده و گفته است که ایران با نقض تعهدات اتمی خود در گذشته، اقدام به فعالیت‌های غیرقانونی هسته‌ای کرده است.
نتانیاهو در سخنرانی سال ۲۰۱۸ خود در مجمع عمومی سازمان ملل مدعی شد که ایران یک انبار هسته‌ای محرمانه در "تورقوزآبادِ" تهران دارد.
ایران، ادعای نتانیاهو را رد کرد و اعلام کرد سایتی که نخست وزیر اسرائیل به آن اشاره‌ کرده است، یک کارگاه فرش‌شویی است.

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تا مدت زیادی ادعای نتانیاهو را جدی نگرفت و هیچ تحقیقی در اینباره نکرد. در اواخر دوران مدیریت یوکیا آمانو این موضوع دوباره بر سر زبان‌ها افتاد و آژانس با فشار برخی از کشورها از جمله آمریکا و اسرائیل، تحقیقاتی را در اینباره آغاز کرد، اما تحقیقات در اینباره از زمان به روی کارآمدن رافائل گروسی به عنوان مدیر کل جدید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، با جدیت بیشتری دنبال می‌شود.

سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، مدعی هستند که ایران برنامه تسلیحات هسته‌ای محرمانه‌ای داشته است که سال‌ها قبل از امضای برجام (سال ۲۰۱۵)، آن را متوقف کرده است. ایران این ادعا را رد می‌کند و می‌گوید به‌هیچ‌عنوان به دنبال دستیابی به تسلیحات اتمی نبوده است.

خبرگزاری رویترز، شب گذشته (دوشنبه ١٢ اسفند/ ٢ مارس) با انتشار یک گزارش اختصاصی، به نقل از چندین منبع دیپلماتیک نوشت که «آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قصد دارد در خصوص عدم دسترسی به یک یا چندین سایت هسته‌ای در ایران، به مقام‌های تهران هشدار فوری دهد».
این منابع دیپلماتیک گزارش کردند که گزارش فصلی آژانس درباره میزان پایبندی ایران به برجام، امروز سه‌شنبه  ٣ مارس منتشر می‌شود، ولی آژانس قصد دارد افزون بر آن، گزارش جداگانه‌ای را در خصوص عدم همکاری ایران بطورکلی، و عدم دسترسی بازرسان آژانس به یک یا چند سایت هسته‌ای در ایران بطور خاص، منتشر کند.

یکی از دیپلمات‌های اروپایی درباره گزارش جدید آژانس می‌گوید: «گزارش دوم آژانس که امروز سه‌شنبه منتشر می‌شود، درباره سایت‌هایی است که به آن دسترسی ندارد. ما از دو مورد مطلع هستیم، اما نمی‌دانیم که آیا آژانس در این گزارش به هر دو آن‌ها اشاره می‌کند یا خیر؟»

یک دیپلمات دیگر به رویترز گفته است که «دست‌کم یکی از سایت‌ها در گزارش، مورد اشاره آژانس به شورای حکام قرار خواهد گرفت و ممکن است حتی به دو سایت اشاره شود.
طبق گزارش رویترز، انتظار می‌رود در گزارش جدید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، به افزایش ذخایر اورانیوم غنی‌شده در ایران نیز اشاره شود.

رافائل گروسی از پاییز سال جاری با حمایت آمریکا و برزیل و کشورهای اروپاییِ عضو شورای حکام آژانس، جایگزین "یوکیا آمانو" مدیرکل پیشین آژانس شد که بر اثر بیماری درگذشت.

Rafael Mariano Grossi -