مسایل قومی در شناسنامۀ جدید و در فرمان در مورد لهجه ها

چندی قبل، حکومت افغانستان اعلام کرد فرمان میدهد که مردم با لهجه های داخلی صحبت کنند و صحبت در مطبوعات، با لهجه های خارجی، ممنوع شود. این تصمیم که نه عملی شده  و نه  میتوان آن را جزئی از مسئولیت های حکومت دانست  این موضوع در مطبوعات بحث ایجاد کرد و از آن تعبیرهای مختلف شد.

از سوی دیگر، در حالی که تاجیک ها معمولاً پشتون ها را متهم به این میکنند که دید قومی دارند، این بار، خود آنان اصرار دارند که باید قومیت در شناسنامه درج شود. این دو مشکل را که به مشکلات قومی افغانستان بر میگردد، با آقای حشمت رادفر، مدیر مسئول روزنامۀ نخست، در میان گذاشتم.

آقای رادفر از گذشته یاد میکند و اینکه دو نفر از خبرنگاران، در مزار شریف، به دلیل استفاده از کلمۀ دانشگاه مجازات شدند. ولی لهجه ها و گویش ها، تازه مطرح شده است. او میگوید که یکی از نقطه نظرها در این مورد این است، که حکومت میخواهد با طرح این مسایل، جلوی مطرح شدن سوالات کلان کشور را بگیرد. ولی این موضع نمیتواند عملی باشد و در نهایت، این طرز برخورد باعث میشود که شکاف های جامعه، بیشتر نمایان شوند.

در مورد درخواست تاجیک ها، مبنی بر نوشتن قوم و قومیت در شناسنامه، آقای رادفر میگوید که از تبعیض های که در افغانستان است، نمیشود چشم پوشی کرد. منطق یک تعدادی از کسانی که میخواهند زبان مادری و قومیت در شناسنامه ذکر شود، اینست که تعدادی از سیاسیون افغانستان که حالا در اطراف آقای کرزی هستند، سیاست های یکدست سازی فومی را که در گذشته رایج بود، و در بعضی از مراحل تاریخ افغانستان حتی با زور، و فشار اعمال میشد، میخواهند دوباره اعمال کنند.

با وجود کار های زیادی که شد، هنوز هم برای بسیاری از مردم افغانستان، واژۀ «افغان» به معنی پشتون است و گنجانیدن نام قوم و زبان، از این تمامیت خواهی جلوگیری میکند.