رقابت جهانی بر سر بازار ایران

محافل اقتصادی فرانسه می افزایند که دولت آمریکا از تلاش های شرکت ها و کارفرمایان بزرگ فرانسوی ناخشنود است که به طور مستقل ابتکارهایی را پیش از لغو تحریم ها علیه ایران به منظور سرمایه گذاری های گسترده در این کشور در دستور کار قرار داده اند. همین منابع می افزایند که تحمیل جزای نقدی علیه "بِ اِن پِ پاریبا"* که یکی از بزرگترین بانک‌های سرمایه گذاری جهان است بهترین وسیلۀ اثبات برتری و قدرت مالی آمریکا و تصاحب باصطلاح «سهم شیر» توسط این کشور در بازارهای ایران است.

از سرگیری رونق و فعالیت اقتصادی در ایران پس از سی و پنج سال تحریم های بین المللی محتاج صدها میلیارد دلار سرمایه گذاری است و شرکت های آمریکایی نظیر "بوئینگ" در قیاس با رقبا در موقعیتی مناسب برای عقد قراردادهای بزرگ اقتصادی با ایران قرار گرفته اند.

تا پیش از تحریم های اقتصادی علیه نفت و نظام بانکی ایران که از دو سال پیش به اجرا گذاشته شد، ایران نخستین شریک تجاری فرانسه در منطقه بود و صادرات فرانسه به ایران به طور متوسط به بیش از یک میلیارد و 600 میلیون یورو در سال بالغ می شد. در این بین صنایع خودروسازی و شرکت نفتی توتال از موقعیت ممتازی در بازار ایران بهره مند بودند.

روزنامۀ "وال استریت جورنال" پریروز به نقل از منابع آگاه نوشت که دادگستری آمریکا در نظر دارد جریمه ای بیش از ده میلیارد دلار به بانک فرانسوی "ب ان پ پاریبا" تحمیل کند. بانک فرانسوی متهم است که طی سال های 2009-2002 تحریم های آمریکا علیه ایران، سودان و کوبا را نقض کرده است. دادگستری آمریکا همچنین در نظر دارد علاوه بر تحمیل جریمۀ نقدی، جواز فعالیت بانک فرانسوی را در آمریکا موقتاً لغو کند. روزنامۀ آمریکایی تصریح کرده است که "ب ان پ پاریبا" سرگرم مذاکره با دادگستری آمریکاست تا بتواند احتمالاً جریمۀ خود را به حدود هشت میلیار دلار کاهش دهد.

"وال استریت جورنال" اضافه کرده است که تصمیم مقامات آمریکایی مبنی بر اعمال سنگین ترین جزای نقدی علیه یک نهاد مالی هنوز نهایی نشده و چانه زنی بر سر مبلغ این جریمه احتمالاً هفته ها ادامه خواهد داشت. این چانه زنی ها همچنین شامل لغو احتمالی جواز فعالیت "ب ان پ پاریبا" در آمریکا می شود. لغو جواز فعالیت "پ ان پ" در آمریکا نتایج سختی برای بانک فرانسوی در پی خواهد داشت که مایل است فعالیت هایش را در حیطۀ سرمایه گذاری در آمریکا توسعه دهد. در صورت لغو موقتی پروانۀ فعالیت این بانک، "ب ان پ" نخواهد توانست معاملاتی به دلار در داخل یا خارج از آمریکا انجام بدهد.
بانک فرانسوی "ب ان پ" بر این گمان بود که جریمۀ فعالیت های غیرقانونی اش از سوی دولت آمریکا از چهار میلیارد دلار فراتر نخواهد رفت.

"وال استریت جورنال" با اشاره به جریمۀ سنگین بانک فرانسوی، مدعی است که مقامات آمریکا می خواهند با وضع چنین مجازات سنگینی مانع از نقض مجدد تحریم های خود در آینده شوند و اینکه از نظر واشنگتن نقض تحریم های آمریکا بمراتب بدتر از پولشویی درآمدهای ناشی از قاچاق مواد مخدر و یا فرار مالیاتی است. آنچه مسلم است این است که در کوتاه مدت جریمۀ سنگین و بی سابقۀ بانک فرانسوی مشکلات تهران را در نقل و انتقال بین المللی پول سخت تر از پیش خواهد کرد. اما، این جریمه در درازمدت دورنمای رقابت شدید میان قدرت های بزرگ جهانی برای فتح بازار ایران را ترسیم می‌کند.