وزن بیشتر اصلاح طلبان در انتخابات

جواد اطاعت، از اعضای شورای راهبردی اصلاح طلبان که در اطراف محمد خاتمی تشکیل شده است و (اخیراً بخش اول تحلیل‌هایش را منتشر کرد)، این روز‌ها در یک مصاحبه با روزنامه "بهار" اعلام کرد که «عزم اصلاح طلبان برای شرکت در انتخابات جدی است و برنامه انتخاباتی این گروه در آینده نزدیک منتشر می‌شود».
او توضیح داد که در شورای راهبردی اصلاح طلبان دو نظر موافق و مخالف شرکت در انتخابات وجود دارد. ولی تأکید کرد که در این شورا بطور دموکراتیک رأی‌گیری انجام شده و در نتیجه تفکر آن دسته از اعضای شورا که می‌گویند نباید در انتخابات نامزد معرفی کنیم در اقلیت قرار گرفت و اکثریت اعضای شورا طرفدار شرکت در انتخابات بوده‌اند.
علی شکوری راد، عضو شورای رهبری سازمان مشارکت، نیز ضمن تأیید این اخبار طی مصاحبه‌ای توضیح داد: سازمان مشارکت هم که قبلاً آشکارا مخالف شرکت در انتخابات بود اینک تغییر موضع داده و «ما الان طرفدار شرکت در انتخابات با نامزد حداکثری هستیم.» او البته تصریح کرد که از نظر آن‌ها نامزد حداکثری یعنی محمد خاتمی و اضافه کرد که در شورای راهبردی هم مصداق نامزد حداکثری مشابه حزب مشارکت است.
شکوری راد در این مصاحبه توضیح داد که برای تغییر موضع فعلی خود، آن‌ها نه معیار‌ها و اصول قبلی خود را عوض کرده‌اند و نه فکر می‌کنند که مسئولان رژیم تغییری کرده باشند. به عقیده شکوری راد چیزی که عوض شده است اینکه «زمانه و شرایط تغییر مهمی کرده‌اند». شکوری راد در توضیح این تغییر مهم مدعی شد که در انتخابات آینده «مهندسی انتخابات مانند سابق امکان پذیر نیست» او البته این نکته را هم اضافه کرد که در دور جدید انتخابات مسئولان دیگر نمی‌توانند مثل دور قبل یکپارچه عمل کنند.
این روز‌ها مصطفی تاج‌زاده نیز در یک مقاله تحلیلی بر ناتوانی هیأت حاکمه در مهندسی انتخابات انگشت گذاشت.
با این حال آشکار است که هنوز بخش‌هائی از اصلاح طلبان با بدبینی به اوضاع می‌نگرند و نگران تبدیل شدن نیروهای خود به هیزمی برای گرم کردن تنور انتخابات هستند.
علی مزروعی، در مصاحبه‌ای با سایت "کلمه"، اظهار امیدواری کرده است که مسئولان کشور فرصت انتخابات را برای «نجات کشور» از دست ندهند؛ با این حال او می‌گوید «هیچ نشانه‌ای از این عقلانیت مشاهده نمی‌کنم.»
او نتیجه می‌گیرد که باید شاهد رقابت میان «چهار پاره اقتدار گرایان حاکم باشیم» و البته اضافه می‌کند که نتیجه انتخابات هم «بستگی به رأی و نظر مقام عالی ولایت دارد.»
مزروعی، در این مصاحبه درباره اصلاح طلبان می‌گوید: اگر تغییری در فضای سیاسی کشور رخ ندهد و نیروهای نظامی و امنیتی همچنان میدان‌دار رقابت‌های انتخاباتی باشند، انتخابات آینده «قطعاً انتخابات اصلاح طلبان نخواهد بود.»
او البته اضافه می‌کند که از این واقعیت نمی‌توان نتیجه گرفت که اصلاح طلبان نباید در انتخابات «حضور» داشته باشند، ولی هشدار می‌دهد که «راهبرد انتخاباتی اصلاح طلبان نمی‌تواند پیروزی انتخابات باشد». وی توضیح می‌دهد که «مقصود من این است تحت شرایطی حتی می‌توان در انتخابات مهندسی شده هم حضور یافت اما نه برای پیروزی بلکه برای تحقق اهداف دیگر از جمله تثبیت موقعیت سیاسی خود»؛ در غیر این صورت، بروایت علی مزروعی، اصلاح طلبان به «پاره پنجم پازل انتخاباتی حاکمیت» تبدیل خواهند شد.

در گفتگوئی با سه نفر از فعالان سیاسی در خارج از کشور، درگیری‌های درونی اصلاح طلبان بر سر تاکتیک‌های انتخاباتی را به بحث گذاشته‌ایم که شما را به شنیدن آن دعوت می‌کنیم.
در این میز گرد رادیوئی، آقایان علی کشتگر، مهران براتی و رضا علیجانی، هر سه از فعالان سیاسی در فرانسه و آلمان، درباره پیچیدگی‌های شرایط انتخاباتی در ایران گفتگو کرده‌اند که می‌شنوید.

علی کشتگر- فعال سیاسی مقیم فرانسه، اعتقاد دارد که اصلاً حج طلب‌ها الان تعلل می‌کنند. بعقیده او آقای خاتمی باید الان بیاید توی صحنه. او اگر امروز کاندیداتوری‌اش را اعلام نکند پس کی می‌خواهد اعلام کند؟
بعقیده کشتگر خاتمی باید خیلی محکم اعلام کند که از موسوی و کروبی دفاع می‌کند و تأکید کند که با آن‌ها برای اصلاحات و حل بحران‌های مختلف کشور «یک خط را پیش می‌برد».
بعقیده کشتگر اگر آقای خاتمی امروز بیاید این کار را بکند یک جنب و جوشی در فضای سیاسی ایران بوجود می‌آید که بسیار خوب است و احتمال دارد که این جنب و جوش سبب شود که حاکمیت، کاندیداتوری خاتمی را قبول کند. در این صورت اتفاق مهمی افتاده است.
به نظر علی کشتگر، اگر خاتمی بخواهد صبر کند تا ببیند آیا آقای خامنه‌ای کاندیداتوری ایشان را می‌پذیرد یا نه؟ این درست‌‌ همان منش سابق آقای خاتمی است و با شکست روبرو خواهد شد. ایشان باید ابتکار عمل را در دست بگیرد و بیاید بگوید که من کاندیدا هستم. می‌خواهم تأیید صلاحیت شوم و از موسوی و کروبی هم دفاع می‌کنم.

 مهران بیاتی- فعال سیاسی مقیم آلمان، با بدبینی به آینده انتخابات می‌نگرد. او معتقد است که خامنه‌ای برای این انتخابات هم، بیعت امت با رهبر مذهبی را می‌خواهد. او می‌گوید که خاتمی بنظر من نخواهد توانست کاندیدای اصلاح طلب‌ها برای انتخابات آینده بشود. چنین توافقی انجام نخواهد گرفت.
 مهران براتی، در پاسخ به پرسشی درباره تأثیرات احتمالی کنفرانس آلماتی بر سرنوشت انتخابات (کنفرانسی که در آن پرونده هسته‌ای ایران با کشور‌های ١+٥ مورد بحث قرار گرفت و همزمان با میز گرد رادیوئی ما در جریان بود)، با تأکید پیش‌بینی می‌کند که این اجلاس نتیجه‌ای نخواهد داشت که تأثیری بر انتخابات بگذارد. بعقیده او غرب هیچ نوع عجله‌ای در رسیدن به توافق با جمهوری اسلامی ندارد، چرا که فکر می‌کند زمان به نفع آنهاست.
 بنظر براتی جمهوری اسلامی هم امکان این را ندارد که در رابطه با شعارهائی که تا بحال از طرف آقای خامنه‌ای و طرفداران او مطرح شدند عقب نشینی بکند. به همین دلیل هر دو طرف رسیدن به توافق را به بعد از انتخابات ایران موکول خواهند کرد و در نتیجه آثار این همایش بر انتخابات بی‌اثر خواهد بود. 
رضا علیجانی- فعال سیاسی مقیم فرانسه، در این گفتگو می‌کوشد از آنچه که خود «آرزو اندیشی» می‌نامد فاصله بگیرد. او می‌گوید باید روی واقعیات انگشت گذاشت. از این رهگذر بعقیده او هم اکنون هم اگر آقای خاتمی بعنوان کاندیدا معرفی شود خیلی دیر است. بعقیده علیجانی، برنامه‌ای هم که قسمت اول آن منتشر شده برنامه‌ای است که با لکنت زبان حرف می‌زند و می‌خواهد مسائل مورد اختلاف را دور بزند. البته علیجانی پیش بینی می‌کند که اگر خاتمی به میدان بیاید نیرو‌های سیاسی از او حمایت خواهند کرد. 
رضا علیجانی، هشدار می‌دهد که ما باید بیشتر از آنکه بفکر احتمالات ضعیف‌تر باشیم و به حوادث «آرزو اندیشانه» نگاه کنیم، بایستی بفکر احتمالات قوی‌تر باشیم. احتمال اجرای سناریوئی که می‌خواهد اصلاح طلبان را هیزم تنور انتخابات کند. بعقیده علیجانی، در آن حالت ما باید بفکر شیوه‌های مشروعیت زدائی از انتخابات نمایشی باشیم.
• علیجانی می‌گوید: هیچ علائمی از اینکه می‌تواند فضائی باز شود هنوز دیده نمی‌شود و احتمالش هم بسیار کم است.