۲۷ مارس ۱۹۶۹ / ۷ فروردین ۱۳۴۸: نمایندگان کشورهای عضو پیمان سنتو در کاخ سفید با رئیس جمهور جدید آمریکا، ریچارد نیکسون، گفتگو می‌کنند. ارتشبد بهرام آریانا به نمایندگی از دولت شاهنشاهی ایران در این جلسه حضور یافته است.
ریچارد نیکسون که در ژانویۀ سال ۱۹۶۹ دورۀ ریاست جمهوری خود را آغاز کرد، بعد از چند ماه تغییراتی در سیاست خارجی کشورش به وجود آورد و همراه با مشاور امنیت ملی‌اش، هنری کیسینجر، اصولی را برگزید که از اواسط سال ۶۹ به «دکترین نیکسون» شهرت یافت.
نیکسون که گرفتار جنگ ویتنام بود، می‌خواست از تعهدات و درگیری‌های نظامی کشورش در جهت صرفه‌جویی بکاهد اما در عین حال روابط نزدیک را با متحدان آمریکا، به ویژه در برابر شوروی، حفظ کند. طبق این دکترین تازۀ آمریکایی، هر یک از کشورهای دوست آمریکا مسئول حفظ امنیت خود است اما در صورت لزوم، چتر دفاع اتمی ایالات متحده، بر بالای سر آنها خواهد بود.
پیمان سنتو (Central Treaty Organisation) که در آغاز پیمان بغداد خوانده می‌شد، در سال ۱۹۵۸ با عضویت بریتانیا، ایران، عراق، ترکیه و پاکستان به امضا رسید. کمی بعد آمریکا نیز به کمیته‌های اقتصادی و نظامی این پیمان پیوست. هدف اصلی سنتو که در چارچوب جنگ سرد تعریف می‌شد، جلوگیری از پیشروی کمونیسم و نفوذ شوروی بود.
پیمان سنتو تکمیل‌کنندۀ پیمان سیتو (Southeast Asia Treaty Organization) بود که منطقۀ جنوب شرق آسیا را در بر می‌گرفت. هر دو پیمان در واقع تکمله‌ای بر پیمان ناتو محسوب می‌شدند.
اما در سال ۱۹۵۹، در پی وقوع کودتا در عراق، این کشور از پیمان سنتو خارج شد. به طور کلی پیمان سنتو در تأمین اهداف خود چندان موفق نبود. گذشته از عراق که با کودتای عبدالکریم قاسم به سمت شوروی متمایل شد، مصر و سوریه نیز که از نفوذ آمریکا در منطقه خوشنود نبودند، نگاه مثبتی به پیمان سنتو نداشتند.
در عکس خبرگزاری آسوشیتدپرس، ارتشبد بهرام آریانا، نماینده ایران، در سمت چپ نیکسون نشسته است. حدود سه ماه بعد از این عکس، بهرام آریانا که رئیس ستاد بزرگ ارتشتاران بود، بازنشسته شد. دلیل این بازنشستگی ناگهانی هیچگاه به درستی روشن نشد. شایعاتی در مورد مخالفت وی با سیاست منطقه‌ای شاه بروز کرده بود که هیچگاه به اثبات نرسید.
حدود ده سال بعد، ارتشبد آریانا در پاریس سازمان آزادگان را برای مبارزه با جمهوری اسلامی به راه انداخت. او در سال ۱۳۶۴ در پاریس درگذشت.
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
آبونه شوید