دسترسی به محتوای اصلی
از زبان یک عکس

ایران و پاکستان: آیا تفنگ خالی است؟

نتشر شده در:

تهران، ۱۲ آبان ۱۳۳۵ / سوم نوامبر ۱۹۵۶: اسکندر میرزا، نخستین رئیس‌جمهوری پاکستان در کنار محمدرضا شاه پهلوی از یک تمرین نظامی دیدن می‌کند (احتمالاً در لشکرک). هر دو رهبر سیاسی که به خوبی با سلاح و آموزش‌های نظامی آشنایی دارند، مراقبند که مبادا گلوله‌ای ناخواسته در لولۀ تفنگ باشد. اسکندر میرزا و محمدرضا شاه هر دو در تبعید از دنیا رفتند. پادشاه ایران در مصر دفن شد و رئیس‌جمهوری پاکستان در ایران...

اسکندر میرزا، اولین رئیس‌جمهوری پاکستان در سال ۱۳۳۵ خورشیدی به ایران سفر کرد
اسکندر میرزا، اولین رئیس‌جمهوری پاکستان در سال ۱۳۳۵ خورشیدی به ایران سفر کرد AP
تبلیغ بازرگانی

اسکندر میرزا دلبستگی جدّی به ایران داشت و دو همسر ایرانی اختیار کرده بود و عاقبت نیز در ایران دفن شد، هرچند که امروزه آرامگاه وی ظاهراً نابود شده است.

صاحب‌زاده سید اسکندر علی میرزا اولین رئیس‌جمهور پاکستان بود که از سال ۱۹۵۶، حدود دو سال حکومت کرد و بعد با کودتای ایوب‌خان برکنار شد و به بریتانیا رفت.

نخستین همسر وی رفعت شیرازی (رفعت بیگم) بود که به یک خانوادۀ ایرانی مقیم هند تعلق داشت. همسر دوم او ناهید امیرتیمور کلالی، ابتدا با یک ارتشی ایرانی موسوم به امیر هوشنگ افخمی ازدواج کرده بود. اما گفته می‌شود که عشق و پافشاری اسکندرمیرزا و شاید برخی پادرمیانی‌های رجال ایرانی، سرانجام باعث شد که ناهید کلالی از شوهر اول جدا شود و با اسکندر میرزا وصلت کند. ناهید کلالی با نصرت بوتو، همسر ذوالفقار علی بوتو دوستی نزدیک داشت و ظاهراٌ ذوالفقار علی بوتو به لطف همین روابط توانست در فضای سیاسی پاکستان پیشرفت کند.

زمانی که اسکندر میرزا به عنوان اولین رئیس جمهوری پاکستان انتخاب شد، وضعیت این کشور تازه‌تأسیس همچنان بی‌ثبات و آشفته بود. برخی مورخان معتقدند اسکندرمیرزا نخستین کسی بود که در پاکستان، سیاستمداران غیرنظامی را به حاشیه راند و قدرت را به نظامیان منتقل کرد. او که درجۀ سرلشکری داشت، در جوانی برای راج بریتانیا خدمت می‌کرد.

عاقبت نیز یک نظامی دیگر، محمد ایوب خان، که بعدها به مارشال ایوب‌خان مشهور شد و در آن زمان وزیر دفاع بود با اسکندر میرزا اختلاف پیدا کرد و وی را کنار زد.

اسکندرمیرزا تمام دوران تبعید را تا پایان عمر، همراه با همسرش در لندن گذراند. او در این شهر یک رستوران پاکستانی به راه انداخت اما در مدیریت آن چندان موفق نبود. تقریباً تمام دارایی‌های وی در پاکستان توسط حکومت ایوب خان ضبط شد.

نخستین رئیس جمهوری پاکستان در هفتاد سالگی به علت بیماری قلبی در لندن درگذشت (۱۹۶۹)، اما دولت پاکستان انتقال پیکر وی به داخل کشور را نپذیرفت. عاقبت پادشاه ایران با تلاش اردشیر زاهدی، وزیر خارجۀ وقت، هواپیمایی خصوصی به لندن فرستاد تا پیکر وی را به ایران منتقل کنند.

پیکر اسکندر میرزا بعد از تشییع رسمی در مسجد سپهسالار، در امامزاده عبدالله و در محدودۀ آرامگاه خاندان زاهدی  به خاک سپرده شد.

سالها بعد، روزنامۀ همشهری نوشت که هیچ اثری از این آرامگاه باقی نمانده است. احتمال دارد که امروزه گور اسکندر میرزا در زیر ساختمان‌ها و مغازه‌های نوساز شهرری ناپدید شده باشد.

دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید

اخبار جهان را با بارگیری اَپ ار.اف.ای دنبال کنید

این صفحه یافته نشد

صفحۀ مورد توجۀ شما یافته نشد.