گزارش تحقیقی ارشاد علیجانی روزنامه نگار اراف‌ای در بارۀ اعتراضات آبان ماه ۹۸ برندۀ جایزۀ مطبوعات دیپلماتیک فرانسه شد
نتشر شده در:
گوش کنید - ۰۲:۱۹
انجمن رسانه‌های دیپلماتیک فرانسه جایزۀ خود برای سال ۲۰۲۰ را به ارشاد علیجانی، همکار بخش فارسی ار.اف.ای اعطا کرد. این جایزه برای تهیۀ یک گزارش تحقیقی ویدئوئی در بارۀ اعتراضات آبان ماه ۹۸ به وی تعلق گرفت. این اعتراضات، چنانکه می‌دانیم، در ۲۴ آبان ماه ۱۳۹۸، در پی افزایش ناگهانی و اعلام نشدۀ بهای بنزین آغاز شد و هنگامی که با سرکوب روبرو گردید، با شتاب به جنبشی سازمان نیافته و پراکنده در مخالفت با رژیم جمهوری اسلامی ایران تبدیل شد. مقامات کشور از همان نخستین ساعات آغاز اعتراضات دسترسی به شبکه اینترنت را محدود ساختند و تا پایان دومین روز، از توان بارگیری و انتقال آن به میزان ۹۵ درصد کاستند و این چنین راه آگاهی رسانی را بستند. این گزارش با انگیزۀ گشودن روزنه‌ای بسوی رویدادها تدارک دیده شد.
افزایش اعلام نشدۀ بهای بنزین در نیمه شب ۲۴ آبان ماه ۹۸ خشم شهروندان ایران را برانگیخت و آنان را در شهرهای مختلف کشور به اعتراض واداشت. مقامات ایران به جای آگاهی رسانی، شبکۀ ارتباطات تلفنی و اینترنتی را نخست مختل و سپس تا پایان روز دوم در عمل مسدود کردند. این چنین سرکوب شدید اعتراضات پشت درهای بستۀ خبررسانی آغاز شد. گزارش‌های پراکنده اما همسان از گستردگی اعتراضات و شدت خشونت نیروهای امنیتی و انتظامی حکایت می‌کرد بی آنکه تدارک اخبار جامع و کامل از رویدادها میسر باشد.
برخی ویدئوهای کوتاه شهروندان نشان می‌داد که تظاهرات برای اعلام ناخرسندی از سه برابر شدن قیمت بنزین، با شتاب به جنبشی سراسری اما سازمان نیافته در مخالفت با رژیم جمهوری اسلامی و رهبران روحانی آن تغییر شکل داده است.
این تحقیق همان هنگام با گردآوردن آگاهی‌ها و اسناد خبری و ویدئوئی آغاز شد و هنگامی که اندک اندک امکانات کسب آگاهی‌های بیشتر و نیز برقراری گفتگو برای «درستی آزمائی» فراهم گردید، جان تازه گرفت.
انجام چنین تحقیقی با توجه به سرکوب مطبوعات آزاد در ایران و محدودیت‌های گسترده در انتشار اخبار، کاری دشوار اما لازم بود. ارشاد علیجانی که از سال‌ها پیش با کار روشمند در بخش «ناظران» این رادیو، از همکاری و دستاورد شهروند-گزارشگران بسیاری بهره می‌گرفت، این گزارش تحقیقی را بر اساس اسنادی که آنان ارسال داشتند و گفتگوها و تحقیقات لازم برای ارزیابی، راستی آزمائی و اعتباربخشی به آنها به سامان رساند.
گزارش تحقیقی در بارۀ اعتراضات آبان ماه ۹۸
این گزارش تحقیقی با بررسی بیش از ٧۵۰ تصویر و ویدئو از تظاهرات و تیراندازی بسوی تظاهرکنندگان فراهم آمده است. این اسناد نشان می‌دهد که نیروهای امنیتی و انتظامی با استفاده از سلاح‌های گرم و در برخی موارد سنگین مانند دوشکا و تیربار به سوی معترضان بشکل هدفمند شلیک کرده‌اند. عفو بین‌الملل یادآوری می‌کند که نیروهای امنیتی و انتظامی در اغلب موارد بسوی «سر یا بالاتنۀ قربانیان شلیک کرده‌اند» و این نشان می‌دهد که «هدف آنان کشتن تظاهرکنندگان بوده است».
در حالیکه وزیر کشور جمهوری اسلامی ایران، عبدالرضا رحمانی فضلی، شمار کشته شدگان در این رویدادها را کمتر از ۲۲۵ نفر ذکر کرده، خبرگزاری رویترز به نقل از سه مقام آگاه در وزارت کشور ایران، بی آنکه نام آنان فاش شود، به ۱۵۰۰ کشته از جمله ۴۰۰ زن و ۱٧ نوجوان اشاره دارد. عفو بین‌الملل اسناد لازم برای تائید مرگ حداقل ۳۰۴ نفر را گردآوری کرده است.
در حالیکه بیش از یک سال پس از این رویداد، جمهوری اسلامی ایران هیچ گزارشی در بارۀ آن به شهروندان ارائه نکرده است، دیدن این گزارش تحقیقی گوشه‌هائی از این رویداد را آشکار می‌کند.
جایزۀ انجمن رسانه‌های دیپلماتیک فرانسه در مراسم ویژه‌ای با حضور وزیر امور خارجه در محل این وزارت به برندۀ سال اعطا می‌شود.
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
آبونه شوید