موقعیت جدید آمریکا در صحنۀ بین‌المللی پس از بازگشت طالبان به قدرت
نتشر شده در:
گوش کنید - ۱۱:۲۰
مهران براتی : بازگشت طالبان به قدرت به معنای شکست کل طرح سیاسی آمریکا و غرب برای ایجاد دولت-ملت و دمکراسی در افغانستان بوده است. این شکست اتفاقی تازه نیست بلکه از مدت‌ها پیش، از دورۀ دونالد ترامپ و حتی پیش از او آغاز شد. به این معنا که جهان دو قطبی گذشته جای خود را به جهان چند قطبی داده است. اکنون و در وضعیت جدید، وظیفۀ تازه‌ای برای نیروهای سکولار و آزادیخواه به ویژه در ایران به وجود آمده است. وضع جدید در هر حال کانون‌های مقاومت این نیروها را از بین نمی برد، بلکه تکثیر می‌کند.
در اولین واکنش خود به بازگشت طالبان به قدرت در پی خروج آشوب زدۀ آمریکا از افغانستان رهبر حزب دموکرات-مسیحی آلمان گفت که در آستانۀ چرخش مهم تاریخی قرار گرفته ایم. به گفتۀ او با بازگشت طالبان به قدرت، ناتو متحمل بزرگترین شکست سیاسی خود بعد از تأسیس شد.
اولین پرسشی که در ذهن هر ناظری نقش می بندد این است که نتایج این شکست، این "چرخش تاریخی" برای ایالات متحد آمریکا، موقعیت، اعتبار و نقش جهانی آن کدامند. آیا این شکست به تقویت اسلامگرایی در منطقه منجر نمی شود؟ در موقعیت جدید نیروهای آزادیخواه و عرفیگرا چه وظیفه و نقشی بر عهده دارند؟
در پاسخ به این سئوال‌ها، مهران براتی، تحلیلگر مسائل بین‌المللی، از جمله گفته است :
"شکستی که رهبر حزب دموکرات-مسیحی آلمان از آن صحبت کرده فقط شامل آمریکا نمی شود : در واقع، کل طرح سیاسی آمریکا و غرب برای ایجاد دولت-ملت و دمکراسی در افغانستان با شکست روبرو شده است. این شکست در واقع نشان داد که مناسبات طایفه ای و ایلی و ارزش‌ها و نهادهای آن در افغانستان همچنان مسلط هستند و تشکیل و استقرار یک دولت-ملت دموکراتیک را برنمی تابند. البته، طالبان هرگز اکثریت این مناسبات طایفه ای را تشکیل نداده‌اند، اما، آنان توانستند طوایف دیگر افغانستان را با خود همسو کنند."
مهران براتی در جای دیگری از سخنان خود افزوده است :
"آنچه امروز مشاهده می‌کنیم و در خروج آمریکا از افغانستان و بازگشت طالبان به قدرت تجسم یافته است، در اصل اتفاقی است که از مدت ها پیش، از دورۀ دونالد ترامپ و حتی پیش از او روی داده بود. به این معنا که جهان دو قطبی گذشته جای خود را به جهان چند قطبی داده و قدرت‌های تازه ای از جمله چین و روسیه در صحنۀ بین‌المللی نقش ایفاء می‌کنند و در خاورمیانه خودمان ایران و عربستان مایلند نقش‌های مشابه ای برعهده بگیرند. همین دست تغییرات در آمریکای لاتین روی داده است و خلاصه این که برآیند این تحولات جهان و مناسبات جدید جهانی را به وجود آورده که در آن آمریکا و ناتو نقش پیشین خود را از دست داده‌اند.
با این همه نمی توان گفت که نقش آمریکا در افغانستان تماماً خاتمه یافته است. آمریکا بخشی از نیروهای امنیتی خود را در افغانستان حفظ می‌کند. طالبان هم اعتماد زیادی به وعده‌های چین و روسیه ندارند و به همین خاطر آنان نیز بازی تازه‌ای را شروع خواهند کرد. در مرحلۀ فعلی هنوز نمی توانیم مختصات کامل نظم تازه‌ای را که در حال شکل گیری است درست تشخیص بدهیم. آیندۀ اسلامگرایی و شکل و شمایل تازه آن در منطقه هنوز به وضوح قابل تشخیص نیستند.
در این بین سرمایه‌گذاری‌های سیاسی آمریکا و کشورهای غربی روی نیروهای منطقه متاسفانه همواره اشتباه بوده است. اکنون و در وضعیت جدید، وظیفۀ تازه‌ای برای نیروهای سکولار و آزادیخواه به ویژه در ایران به وجود آمده است. وضع جدید در هر حال کانون‌های مقاومت این نیروها را از بین نمی برد، بلکه تکثیر می‌کند."
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
آبونه شوید