گزارش آژانس انرژی اتمی در باره رآکتور آب سنگین ایران در اراک

در حالی که مسئولان نظام اسلامی مدعی هستند که رآکتور آب سنگین اراک، یک رآکتور تحقیقاتی است، کارشناسان غربی رآکتور آب سنگین اراک را راه دومی برای تولید مواد مورد نیاز( پلوتونیوم) برای ساختن بمب اتمی میدانند.

جمهوری اسلامی تا کنون نصب تأسیسات خنک کننده و متعادل کننده وهمچنین کانال کشی های لازم برای رآکتور آب سنگین اراک را ادامه داده، اما راه اندازی این رآکتور با تأخیر روبرو شده است.

کارشناسان جهانی در زمینه انرژی اتمی، رآکتور آب سنگین اراک را از نوع رآکتور هایی میدانند که با استفاده از فرآوری مجدد سوخت اتمی مصرف شده در نیروگاه ها میتواند پلوتونیوم لازم برای ساخت بمب اتمی را تولید نماید.
در همین رابطه رویترز گزارش داده است که موسسه آمریکایی برای علوم و امنیت بین المللی اعتقاد دارد که رآکتور آب سنگین اراک در صورت راه اندازی می تواند حداقل 9 کیلو گرم پلوتونیوم در سال تولید نماید که این مقدار می تواند سالانه برای تولید دو بمب اتمی کافی باشد.

علیرغم نظر غربی ها، مسئولان جمهوری اسلامی ایران در باره رآکتور آب سنگین اراک پیش تر اعلام کرده اند که این رآکتور صرفاً تحقیقاتی بوده و از آن برای تولید ایزوتوپ در جهت اهداف پزشکی و کشاورزی استفاده خواهد شد.

در همین راستا، اولی هایننون رئیس سابق بازرسان سازمان ملل متحد واستاد و پژوهشگر کنونی در دانشگاه هاروارد آمریکا ضمن آنکه این نوع رآکتور را برای تولید ایزوتوپ و امور تحقیقاتی مناسب نمی داند، در باره تولید پلوتونیوم به وسیله این رآکتور اعلام داشته که حتا در صورت وجود کارحانه فرآوری سوخت هسته ای مصرف شده، ایران نمی تواند قبل از سال های 2016 تا 2017 میلادی به تولید پلوتونیوم مورد نیاز برای ساخت بمب اتمی دست یابد.
در مورد ماهیت رآکتور آب سنگین اراک، "مارک فیتس پاتریک" مدیر برنامه خلع سلاح و پیمان منع گسترش سلاح هسته ای در موسسه علوم و امنیت هسته ای گفته که رآکتور های مشابه با رآکتور به ظاهر تحقیقاتی آب سنگین اراک، پیش تر در کشورهای هند، اسرائیل، پاکستان و کره شمالی برای تولید پلوتونیوم و ساختن بمب اتمی مورد استفاده قرار گرفته است.

در باره این موضوع با منصور فرهنگ استاد و پژوهشگر دانشگاه نیویورک به گفتگو نشسته ایم و از وی می پریسم که گزارش اخیر در باره رآکتور آب سنگین ایران در اراک چه تأثیراتی می تواند در روند مذاکرات آینده هسته ای بین ایران و قدرت های بزرگ جهان داشته باشد؟