خامنه ای : باید بند ناف مان را از نفت ببریم

٤٠ سال پس از تأسیس حکومت اسلامی در ایران علی خامنه ای، رهبر حکومت مذهبی این کشور، چهارشنبه چهاردهم خرداد ماه در سخنرانی که به مناسبت فوت آیت الله خمینی ایراد کرد بر ضرورت قطع بند ناف اقتصاد کشور از درآمدهای نفتی تأکید کرد و آن را راهکار تحول اقتصادی ایران دانست.

آیت الله علی خامنه ای رهبر حکومت مذهبی ایران. © تسنیم

او گفت : "در زمینۀ اقتصاد تحول به این است که بند ناف اقتصاد کشور را از نفت ببریم."

رهبر حکومت اسلامی ایران سپس گفت : "تحول در زمینه های بودجه این است که بودجه را جوری ببندند که عملیاتی باشد. غالباً دولت ها[ی جمهوری اسلامی] ادعا می کنند بودجه عملیاتی است که البته اینگونه نیست."

ساعتی پس از این اظهارات محمدباقر نوبخت، معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان برنامه و بودجه، اعلام کرد : "برنامۀ اصلاح ساختار بودجه با رویکرد قطع وابستگی به نفت را [...] شنبه جهت بررسی به مجلس ارسال خواهم کرد."

او چنین اصلاحی را "یک جراحی بزرگ نظام اقتصادی و اداری کشور" خواند که نیازمند "اجماع" در ارکان عالی قدرت است.

مقامات جمهوری اسلامی ایران اعتراف می کنند که دست کم ٤٥ درصد بودجۀ عمومی کشور را هزینه های جاری دولت تشکیل می دهند که تماماً از محل درآمدهای نفتی تأمین می شود. اما، بر اساس شواهد وابستگی بودجه به نفت به حدی است که در نتیجۀ تحریم های آمریکا و افت شدید بهای نفت کسری بودجۀ دولت در سال ٩٩ دست کم به ٧٠ درصد می رسد به طوری که دولت ناگزیر بوده برای رفع این کسری مجوز فروش ٢٤٠ تا ٢٨٠ هزار میلیارد تومان سهام مؤسسات و اموال عمومی را تقاضا کند.

نکته اینجاست که از آغاز تأسیس حکومت اسلامی در ایران درآمدهای ارزی این کشور از محل فروش نفت و گاز و سایر فرآوردهای نفتی به بیش از دو تریلیون و سیصد میلیارد دلار بالغ شده است و برغم این درآمد هنگفت و بادآورده امروز دولت اسلامی ایران نه فقط قادر به تأمین هزینه های جاری خود نیست، بلکه برای مقابله با بحران کرونا ناگزیر از تقاضای پنج میلیارد دلار وام از صندوق بین المللی پول بوده است (گفتنی است که چین با یک چهارم کل درآمدهای نفتی ایران که از محل سرمایه گذاری های خارجی به دست آورده به دومین قدرت اقتصادی جهان طی چهار دهۀ اخیر بدل شده است.)

در واقع، آنچه اقتصاد ایران را توسعه نیافته و بودجه را به تعبیر علی خامنه ای غیرعملیاتی کرده نفس درآمدهای نفتی نیست، بلکه فساد و نظام رانتی است که در فقدان آزادی بر پایۀ این درآمدهای بی حساب شکل گرفته و بی وقفه نیز رشد یافته اند. ناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی سه شنبه سیزدهم خرداد در صحن علنی مجلس گفت که تنها در دورۀ ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد و حسن روحانی (پانزده سال گذشته) ٢٨٠ میلیارد دلار از خزانۀ کشور به اسم کنترل تورم و ارزش ارز از کشور خارج شده است. در نطقی جداگانه، جواد کریمی قدوسی، نمایندۀ مشهد در مجلس شورای اسلامی نیز گفت که تنها در سال ٩٦ به دستور حسن روحانی بیش از ٣٦ میلیارد دلار ارز دولتی و ٨٠ تن طلا از کشور خارج شد و در اختیار قاچاقچیان مواد مخدر، ارز و طلا در سلیمانیه عراق قرار گرفت.