سوریه: جبهه النصرت جدائی خود را از القاعده اعلام داشت

رهبر جبهه النصرت هدف از قطع روابط میان این گروه و القاعده را پایان دادن به «بهانه‌های جامعۀ جهانی» برای «تروریستی» تلقی کردن گروه خود دانست. این تصمیم تنها یک هفته پس از توافق میان وزرای امور خارجۀ آمریکا و روسیه، جان کری و سرگئی لاوروف، برسر مبارزۀ مشترک علیه داعش و جبهه النصرت اخذ و اعلام می شود و هدف آن کسب حمایت کشورهای بزرگ در مبارزه علیۀ رژیم سوریه است.

ابومحمدالجولانی در سخنان خود گفت «این جدائی برای محافظت از انقلاب سوریه» صورت می گیرد و افزود که سازمان او «هیچ ارتباطی با طرفین خارجی» نخواهد داشت.

همزمان با اعلام این تصمیم، القاعده از جبهه النصرت به عنوان «برادران مجاهد در سوریه» یاد کرد که «نیروی آنان را نمی توان نادیده گرفت». شیخ احمد حسن ابوالخیر، یکی از مسئولان عالیرتبۀ القاعده در پیامی صوتی فرماندهان جبهه النصرت را «به پیشروی برای تامین منافع اسلام و مسلمانان و محافظت از جهادگرایان در سوریه» دعوت کرد.

این چنین، این جدائی را باید یک طلاق مصلحتی تعبیر کرد. طلاقی که ظاهراً انتظار این گروه را بر آورده نمی کند، زیرا وزارت امور خارجۀ آمریکا و کاخ سفید اعلام کردند که این تغییر نام ماهیت این سازمان را دگرگون نمی کند و از نظر آنان جبهه النصرت همچنان یک «سازمان تروریستی» تلقی میشود.   

ثبت نام جبهه النصرت در فهرست سازمان های تروریستی، این گروه را تا کنون بارها هدف بمبارانِ نیروهای متحد در سوریه قرار داده بود. این سازمان بویژه از سپتامبر ٢٠١٥ زیر بمباران هواپیماهای روسیه، کشورِمتحد بشار اسد، قرار دارد.

اَلن رودیه، معاون مرکز پژوهش‌های اطلاعاتی فرانسه، به رادیوی ما می گوید «شاخۀ تاریخی القاعده شهرتی بشدت ناخوشایند و زیان بار به دنبال می کشد و بنابراین القاعده در صحنۀ بین المللی نمی تواند جائی داشته باشد. از همین رو، تا زمانی که النصرت شاخه و شعبه‌ای از القاعده محسوب شود، هیچ دولت و جنبشی نمی تواند با این گروه روابط رسمی داشته باشد و یا از آن حمایت آشکار و نیمه آشکاری بعمل آورد».

از نظر اَلن رودیه «جدائی از القاعده و بریدن رشته‌های پیوند با این شبکه به برخی از دولت ها همچون عربستان سعودی و دیگر کشورهای حاشیۀ خلیج [فارس] اجازه می دهد به این جنبش که علیۀ حافظ اسد به پا خاسته است کمک هائی برسانند و بر قراری مناسبات و حمایت از این گروه را به دلیل قطع روابط با القاعده موجه جلوه دهند».

گروه «جبهه النصرت» برای نخستین بار در ژانویه ٢٠١٢ نزدیک به ده ماه پس از آغاز شورش ها در سوریه علیۀ بشار اسد درصحنۀ نبرد‌ها در این کشور ظاهر شد. این گروه در آغاز واحدی از «دولت اسلامی عراق» بود که خود شاخۀ القاعده در عراق و سپس در سوریه محسوب می شد. هنگامی که روابط میان القاعده و گروه «دولت اسلامی عراق» تیره شد، جبهه النصرت پیوند خویش را با القاعده حفظ کرد و در آوریل ٢٠١٣ با ایمن الظواهری بیعت نمود. جنگ میان گروه «دولت اسلامی» و جبهه النصرت به سود اولی پایان یافت و جبهه از «دیرالزور» در شرق سوریه بیرون رانده شد.

کارشناسان شمار نفرات مسلح جبهه النصرت را بین ٧ تا ٨ هزار تن بر آورد می کنند. برخی نیز شمار آنان را تا ٥ هزار نفر کاهش داده و بعضی تا ١٠ هزار تن افزایش می دهند.

در بارۀ منابع مالی جبهه النصرت اطلاعات دقیقی در دست نیست. ایمن التمیمی، کارشناس جنبش‌های جهادی «النصرت با سرویس‌های اطلاعاتی تُرک و برخی شخصیت‌های کشورهای عربی خلیج [فارس] ارتباط دارد». توماس پییِره، کارشناس سوریه نیز می گوید «قطر مدتها بر ارسال پول توسط افراد خصوصی از این کشور به النصرت چشم بست و ترکیه نیز تسهیلاتی در مرز برای این گروه فراهم ساخت.