ایران در کنار نمایشگاهی با شعار «زن، زندگی، آزادی» در جشنواره فیلم کشورهای اسلامی بلغارستان شرکت کرد
جشنواره فیلم کشورهای اسلامی با نام جشنواره «منار» که هر سال با نمایش فیلم‌هایی از خاورمیانه و شمال آفریقا در نیمه دوم ماه ژانویه برگزار می‌شود، امسال در روز شانزدهم ژانویه، در سالن لبریز از تماشاگر خانه سینما با «رقص شرقی» و نمایش مستند روایی «روح شهرزاد» از کشور میزبان، بلغارستان گشایش یافت.
نتشر شده در: : روزآمد شده در
تأکید بر اهمیت موسیقی و رقص عربی زنانی با کمترین پوشش که در بلغارستان بیشتر با عنوان رقص شرقی شناخته می‌شود هم در مستند روایی «روح شهرزاد» و هم در گشایش منار تعریفی متفاوت از فرهنگ کشورهای اسلامی به تماشاگر بلغاری ارائه کند.
زدراوکو گریگوروف، از بنیانگذاران و برگزارکنندگان اصلی فستیوال منار سوفیا در گفتگو با ار.اف.ای فارسی اعلام کرد که «نام اسلامی جشنواره چندان خوشایند مخاطب بلغاری نبوده است، با این که این جشنواره فرهنگ اسلامی را به نمایش نمی‌گذارد بلکه فرهنگ مردم موسوم به کشورهای اسلامی را به بینندگان بلغاری عرضه می‌کند».
«منار» یا «گل‌های قرآن» سابق در مشروب‌فروشی برگزار می‌شد
جشنواره سالانه فیلم خاورمیانه و شمال آفریقا از سال ۲۰۰۹ هم‌زمان با ماه‌های بحبوحه اعتراضات پسا انتخابات در ایران آغاز به کار کرد و به گفته بنیانگذاران جشنواره، در چهار سال اول کار خود به پیشنهاد بخش فرهنگی سفارت ایران، «گل‌های قرآن» نامیده شد، ولی از سال ۲۰۱۳ به این سو به «منار» تغییر نام داد.
تصاویری از بار مشروب‌فروشی که در سال ۲۰۱۲ مکان نمایش جشنواره گل‌های قرآن و از جمله یک فیلم ایرانی این جشنواره بوده است در اختیار ار.اف.ای فارسی قرار گرفته است.
برگزارکنندگان جشنواره در حاشیه غیررسمی این رویداد در پاسخ به چند ایرانی تماشاگر درباره ارتباط نام قرآن با صرف الکل اعلام کرده بودند که تناقضی میان نام قرآنی جشنواره و پیشنهاد مصرف الکل وجود ندارد، چرا که در بلغارستان خوانش روادارانه‌ای از ادیان مورد توافق عمومی است و افراد حق انتخاب دارند.
آنها همچنین این گونه توجیه کرده بودند که «بلیت فیلم جداگانه از مشروب تهیه می‌شود و مصرف الکل برای تماشای فیلم ضروری نیست».
خیزش اخیر ایران خللی در روند جشنواره منار ایجاد نکرد
جشنواره منار امسال نیز چون هر سال، نمایش فیلم‌هایی از کشورهای مختلف خاورمیانه و آفریقای شمالی، از کشورهای مختلف از جمله لبنان، آذربایجان، الجزایر، مراکش، افغانستان، ترکیه و هند را در دستور کار قرار داد. همچنین در برخی سال‌ها فیلم‌های محصول مشترک اسرائیل با یک کشور دیگر در جشنواره به نمایش در آمده است.
منار امسال همچنین ۱۱ فیلم را از مجموع ۱۱۲ فیلم درخواست داده شده نیز از ایران برگزید که بر اساس مدیر جشنواره، «بیشتر از منابع مستقل معرفی شده‌اند تا در کنار نمایش فیلم‌هایی از توزیع‌کنندگان رسمی همچون بنیاد فارابی و صدا و سیمای جمهوری اسلامی به بینندگان بلغاری فرصت بدهد که خودشان درباره فرهنگ ایران قضاوت کنند».
بر خلاف بیشتر سال‌ها، امسال هیچ محصولی از نهاد سوره ایران در جشنواره به نمایش در نیامد.
مدیر جشنواره منار گفت که فیلم‌های محصول مشترک ایران با کشورهای دیگر همچون فیلم «نوزده» ساخته منیژه حکمت که محصول مشترک ایران و آلمان است، از جمله فیلم‌های مستقل پخش شده در جشنواره منار بوده است.
گریگوروف در گفتگو با خبرنگار ار.اف.ای فارسی تاکید کرد که منار به جای تحریم سینمای ایران در شرایط خیزش عمومی جامعه، بخش ویژه‌ای را به ساخته‌های کارگردانان زن ایرانی اختصاص داده و با گشایش نمایشگاه نقاشی با عنوان «زن، زندگی، آزادی» در حاشیه جشنواره به قضایای زنان در ایران پرداخته است.
وی در پاسخ به پرسش دیگری گفت نمی‌داند آیا تصویری که در فیلم‌های ایرانی مثلا از زنان ایرانی نمایش داده می‌شود با واقعیت جامعه ایران تطبیق دارد یا نه و تأکید کرد که جشنواره منار «رویکرد سیاسی» ندارد.
جشنواره منار که قرار بود در دو هفته پایانی ژانویه برگزار شود، مراسم پایانی نداشت و نمایش آنلاین برخی فیلم‌ها از شبکه نه‌ترا که میزبان جشنواره بود تا روز پنجم فوریه به صورت غیر رسمی ادامه داشت. منار امسال با تک‌نمایش برخی دیگر از فیلم‌ها در سینماهای جشنواره در خلال هفته اول فوریه و نمایشگاه نقاشی با عنوان «زن، زندگی، آزادی» تا روز هفتم فوریه در سینمای جی۸ تلاش کرد حضور پررنگ‌تری داشته باشد.
برخی از بینندگانی که در شب سینمای فلسطین حاضر بودند اعلام کردند که مدیر جشنواره گفته بود «بیشتر هزینه منار از سوی ایران و فلسطین تامین می‌شود». ولی مدیر جشنواره با رد این موضوع به ار.اف.ای فارسی گفت:
منار از سوی هیچ نهاد رسمی پشتیبانی مالی نمی‌شود، بلکه با هزینه شخصی خودمان جشنواره را برگزار کرده‌ایم.
شریک دیگر این جشنواره در کنار زدراوکو گریگوروف، آقای آنگل حاجیسکی، یکی دیگر از برگزارکنندگان جشنواره منار و چهره آشنای دیگر این جشنواره است. این دو به گفته اهالی سینما، زوج هنری به شمار می‌روند.
ایرانی‌های مقیم بلغارستان فستیوال منار را تحریم کردند
نگاهی به دو شبکه بسته تلگرامی ایرانیان مقیم صوفیا که هر کدام کمتر از ۱۰۰ عضو دارند نشان می‌دهد که ایرانیان و به ویژه زنان ایرانی، از برگزاری جشنواره منار خشنود نیستند و آن را به دلیل همکاری با سرکوبگران و ارائه تصویر غلط از مردم ایران تحریم کرده‌اند. چندین تن از آنها در یک پست تلگرامی چنین هشدار دادند:
وقت آن رسیده که مبلغان سفارت سر خود را از برف بیرون بیاورند تا تفاوت واقعیت مردم ایران را با تصویری که از ایران در فیلم‌های ساخته شده زیر ممیزی به خورد تماشاگر غیرایرانی داده می‌شود درک کنند.
در ادامه این واکنش قید شده است:
فیلم‌هایی که از سمت ایران در این جشنواره مثلا فرهنگی نمایش داده می‌شوند زیر نظر سازمانهایی مثل اوج، فارابی، صدا و سیما و سوره تولید شده و مجوز گرفته‌اند یعنی زیر نظر جمهوری اسلامی و سپاه پاسداران تهیه و ممیزی و تایید شده‌اند.
و نیز تاکید شده:
سینمایی که در آن بخش بزرگی از جامعه یعنی زنان سانسور می‌شوند و وارونه نمایش داده می‌شوند، نشان‌دهنده فرهنگ ایران و ایرانی نیست.
دیدگاه بالا را بسیاری از اعضای صفحه پسندیده و به آن نکات قابل تاملی درباره ربط خیزش اخیر و تلاش دولت جمهوری اسلامی برای کسب مشروعیت از راه جذب مخاطب افزودند.
یک دانشجوی ایرانی مقیم بلغارستان که به دلایل امنیتی و محدود بودن شمار ایرانیان مقیم بلغارستان درخواست کرد نامش فاش نشود گفت:
متاسفانه بسیاری از مردم بلغارستان هنوز فکر می‌کنند مردم ایران فقط به خاطر کشف حجاب کشته می‌شوند و حکم اعدام می‌گیرند. این همان تصویری است که حاکمیت توانسته است آن را دست کم در بلغارستان مدیریت کند تا خواست مردم برای تغییر رژیم به اصلاح قانون اجبار حجاب درک و تفسیر شود.
وی افزود:
بر خلاف رسانه‌ها و بیشتر مردم ما که معمولا به قضایای بالکان چندان اهمیتی نمی‌دهند، این منطقه برای دولت ایران از اهمیت اساسی برخوردار است. زمانی که مردم ایران با اعلام حضور در اروپای غربی تلاش می‌کنند بر سیاست این کشورها در برخورد با جمهوری اسلامی تاثیر بگذارند، جمهوری اسلامی به شدت در منطقه بالکان سرمایه‌گذاری می‌کند و خود را بی‌رقیب می‌بیند؛ مثلا می‌بینید که بانوی اول صربستان- کشور همسایه بلغارستان- برای شرکت در کنگره بین‌المللی زنان تاثیرگذار که جمهوری اسلامی ترتیب داده بود حاضر شد به ایران برود و با دو دسته موی بیرون انداخته از روسری که مردم به خاطرش کشته می‌شوند روبروی دوربین‌ها بنشیند و خبرساز شود.
یک ایرانی دیگر که از دهه پیش در بلغارستان سکونت داشته است و در گفتگو با ار.اف.ای فارسی نام سحر را برای خود برگزید، اعلام کرد که نام نهادن کشورهای خاورمیانه به عنوان «کشورهای اسلامی» برای مردم ایران «گران تمام شده» است اما «این نام تا زمانی که به چالش گرفته نشود بر مردم این منطقه باقی می‌ماند». وی افزود:
ایرانیانی که در بلغارستان و کل اروپا تغییر مذهب داده‌اند هنوز بخشی از مردم کشورهای مسلمان انگاشته می‌شوند.
سحر همچنین تاکید کرد:
ارتباط فرهنگی جمهوری اسلامی با خارج از کشور در شرایط کنونی حیاتی است چرا که بر بحران مشروعیت داخلی و خارجی مرهم می‌گذارد؛ از سویی می‌بینید که در شرایطی که جشنواره فجر در داخل ایران از سوی بیشتر سینماگران تحریم شده، رایزن فرهنگی از معرفی فرهنگ جهان اسلام به مردم بلغارستان صحبت می‌کند تا نشان بدهد که تحریم جشنواره فجر در داخل اهمیت ندارد و شرایط عادی است؛ در حالی که روایت غالب اسلام که بر مردم حاکم است در جشنواره‌های خارج از کشور ناگهان چهره فرهنگی و رحمانی به خود می‌گیرد تا با سردرگم کردن مردم فرهنگی کشورهای دیگر به حاکمیت در ایران ادامه بدهد.
وی گفت:
در نمایشگاه «زن، زندگی، آزادی» می‌بینید که همین یک دسته مو به نماد تبدیل شده است ولی این نمایشگاه با هفت تابلو در برابر چندین سال تبلیغات سینمایی جمهوری اسلامی سر و صدایی ایجاد نکرد؛ آن‌هایی که می‌خواهند چشمشان را بر واقعیت ببندند، می‌بندند.
بازتعریف «زنان رقصان هنری ماتریس» در نقاشی مجموعه «زن، زندگی، آزادی»
نمایشگاهی کوچک با چند تابلو محدود درباره خیزش‌های اخیر در ایران با عنوان مجموعه «زن، زندگی، آزادی» در محل یکی از سینماهای جشنواره فیلم منار، در صوفیا با نام جی۸ تا روز پنجم فوریه ادامه داشت.
این نمایشگاه تک‌نفره که با همت نقاش جوانی به نام تئودورا دونچه‌وا و از محل بودجه ملی فرهنگی بلغارستان تامین شده، به «اعتراضات مردم ایران برای یک زندگی آزاد و شایسته» تقدیم شده است.
خانم تئودورا دونچه‌وا در گفتگو برای تهیه این گزارش اعلام کرد که از شروع خیزش مردم ایران و به ویژه زنان همواره قضایا را از شبکه‌های اجتماعی دنبال می‌کرده و با حالی منقلب وظیفه خود می‌دیده که کاری بکند و از هنر خود برای اطلاع‌رسانی درباره خیزش‌های اخیر مردم ایران بهره ببرد.
تئودورا گفت که اخیرا شاهد بوده است که اعدام یک شهروند دوتابعیتی در ایران واکنش بسیاری را در لندن برانگیخت؛ در حالی که جان افراد با هم فرقی ندارد و دولت‌ها در سطوح کلان سیاسی باید به کشتار و اعدام یک فرد واکنش نشان بدهند و کشتار را متوقف کنند. شاید شهروندان بتوانند با فضاسازی و اطلاع‌رسانی بر این تصمیم‌ها اثر بگذارند.
او گفت که پس از کشتار مهسا امینی و خیزش‌های پس از آن وظیفه خود می‌دیده که بسیاری از ویدیوها و اخبار منتشر شده را در صفحه خود بازنشر کند. از دید او بهترین اتفاقی که می‌تواند بیفتد این است که «با فشار مردم ایران و اعلام کمک و فضاسازی مردم دیگر کشورها و نهادهای بین‌المللی، رژیم کنونی ایران سقوط کند تا مردم به زندگی شایسته و آزاد خود برسند».
«زنانی که دور آتش می‌رقصند» اولین نقاشی این مجموعه، آغازین و آخرین نقاشی این نمایشگاه بود. این نقاشی یادآور اثر «زنان رقصان» آفریده نقاش بزرگ قرن بیستم، هنری ماتیس است که که به گفته تئودورا دونچه‌وا، اکنون به سادگی می‌تواند در شرایط کنونی ایران بازتعریف شود.
تئودورا گفت که تلاش زنان ایرانی و مردانی که آنان را حمایت کرده‌اند منبع الهام او در این مجموعه بوده است.
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
آبونه شوید