گشایش نمایشگاه کتاب فرانکفورت: غیبت جمهوری اسلامی، تجلیل از زنان مبارز ایران
مراسم گشایش هفتاد و چهارمین نمایشگاه بین المللی کتاب فرانکفورت شامگاه سه شنبه ۱٨ اکتبر/۲۶ مهر، با حضور پادشاه و ملکه اسپانیا، رئیس جمهور آلمان و همسر وی در فرانکفورت برگزار شد. امسال، جمهوری اسلامی در نمایشگاه حضور ندارد، اما با اقدام تحسین برانگیز کیم دلوریزون نویسنده "کتاب خون" و برنده جایره بهترین رمان سال، آغاز کار نمایشگاه با تجلیل از مبازات شجاعانه زنان ایرانی همراه شد.
نتشر شده در:
نویسنده رمان "کتاب خون" یک روز پیش از برپائی جشن گشایش نمایشگاه کتاب فرانکفورت در مراسمی جداگانه جایزه خود را دریافت کرد. او بلافاصله پس از دریافت جایزه خود، در جمع کثیری از شخصیت های فرهنگی آلمانی و غیرآلمانی، در پشت تریبون موهای خود را تراشید و گفت که چون زنان ایران در زمینه دفاع از عشق و آزادی پیشگام هستند، جایزه به آنان نیز تعلق دارد.
با ادای این جملات، چندصد شخصیت سیاسی و فرهنگی حاضر در سالن به پا خاستند و بیش از سه دقیقه برای کیم دلوریزون (Kim de l’Horizon) و زنان ایرانی مورد پشتیبانی او کف زدند.
به این ترتیب، نمایشگاه کتاب فرانکفورت از همان نخستین لحظه با تجلیل از زنان شجاع ایرانی آغاز شد که با دست خالی در برابر حکومت سرکوبگر حاکم بر سرزمین خود قدعلم کرده و بیش از یک ماه است با پشتیبانی مردان ایرانی فرصت نفس کشیدن را از سرکوبگران گرفته اند.
روز سه شنبه، در جشن گشایش نمایشگاه بین المللی کتاب فرانکفورت، رئیس نمایشگاه به پادشاه و ملکه اسپانیا، رئیس جمهور آلمان و همسر وی و سایر میهمانان بلندپایه مراسم خوشامد گفت. علت حضور پاشاه و ملکه اسپانیا در این مراسم آن بود که امسال اسپانیا با حضور صدها ناشر و بیش از ۲٠٠ نویسنده و مترجم میهمان افتخاری نمایشگاه است.
۴ هزار روزنامه نگار گزارش می دهند
درهای نمایشگاه کتاب فرانکفورت از بامداد چهارشنبه ۱٩ اکتبر ابتدا به روی ناشران، متخصصان و روزنامه نگاران گشوده می شود و در روزهای آخر هفته همه علاقمندان می توانند از آن دیدار کنند. امسال بیش از ۴ هزار ناشر از ٩۵ کشور جهان در نمایشگاه حضور دارند و ۴هزار روزنامه نگار نیز برای بازدید از آن ثبت نام کرده اند، اما جای غرفه کتاب جمهوری اسلامی ایران در آن خالی است. موضوع غیبت ایران، با توجه به اقدم تحسین برانگیز نویسنده بهترین کتاب سال در همبستگی با زنان ایرانی توجه این خبرنگاران را بیش از همیشه به اوضاع ایران جلب کرده و به لحاظ تبلیغاتی برای جمهوری اسلامی بسیار زیانبار خواهد بود.
خبر محرومیت ایران از شرکت در نمایشگاه کتاب یک روز پیش از برگزاری مراسم گشایش آن در داخل و خارج از کشور به آگاهی افکار عمومی رسید. نهادی به نام "خانه کتاب و ادبیات ایران" که از ده سال پیش مسئولیت اداره غرفه ایران را در نمایشگاه به عهده گرفته است، اعلام کرد که به خاطر "دخالت در مسائل داخلی ایران" از شرکت در نمایشگاه کتاب فرانکفورت خود داری می کند.
اما مسئولان نمایشگاه کتاب فرانکفورت روایت دیگری از موضوع دارند. به گفته آنها، از آنجا که در جو سیاسی فعلی ایران حضور غرفه ایران در میان سایر غرفه ها می توانست مشکلاتی ایجاد کند، تصمیم به انتقال این غرفه به گوشه‌ای کم ترددتر از نمایشگاه گرفته شد. احتمالا همین اقدام در کنار عمل غیرمنتظره کیم دلوریزون سبب نگرانی مسئولان وزارت ارشاد شده است.
خانه کتاب و ادبیات ایران ادعا می کند که یک موسسه مستقل عام المنفعه است، اما با توجه به این که اعضای هیئت امنای آن را وزارت ارشاد اسلامی تعیین می کند کسی این ادعا را باور نمی کند.
از دید ایرانیان مقیم فرانکفورت دلیل عدم حضور غرفه ایران چیز دیگری است. با توجه به این که در چهار هفته اخیر ایرانیان ساکن فرانکفورت تظاهرات متعددی را در اعتراض به سرکوب ها در برابر کنسولگری جمهوری اسلامی و جاهای دیگر فرانکفورت برگزار کرده اند، جمهوری اسلامی بیم آن داشت که غرفه اش مورد هجوم ایرانیان قرار گیرد و ضربه دیگری به اعتبار بین المللی اش وارد شود. به این دلیل اقدامات احتیاطی مسئولان نمایشگاه را بهانه کرد تا در آن شرکت نکند.
به گفته یک ناشر ایرانی، حضور یا عدم حضور جمهوری اسلامی تفاوتی برای بازدیدکنندگان بی طرف نمایشگاه بین المللی کتاب فرانکفورت نمی کند، زیرا وزارت ارشاد جمهوری اسلامی در سال های گذشته نیز هرگز امکان مشارکت را برای ناشران آزاد فراهم نکرده و تنها ناشرانی را به فرانکفورت فرستاده که با وزارت ارشاد ارتباط تنگاتنگ دارند. علاوه بر این، غرفه جمهوری اسلامی اغلب برای ارائه کتاب هائی مورد سوء استفاده قرار گرفته که فاقد ارزش ادبی و علمی هستند و بیشتر با رانت دولتی برای تبلیغ ایدئولوژی حاکم از سوی ناشران وابسته یا حوزه علمیه منتشر شده اند.
جمهوری اسلامی در سال های گذشته نیز چندبار به دلیل اقدامات تروریستی و ضدفرهنگی خود از شرکت در نمایشگاه کتاب فرانکفورت محروم شده است. از جمله پس از صدور فتوای قتل سلمان رشدی، غرفه ایران برای چند سال تعطیل شد.
نمایشگاه بین المللی کتاب فرانکفورت با پیشینه ای طولانی یکی از معتبرترین نمایشگاه های کتاب جهان است. این نمایشگاه در واقع دنباله بورس کتابی است که از زمان اختراع ماشین حروفچینی گوتنبرگ در شهر ماینس برپا می شد و در قرن بیستم به تدریج گسترش یافت. در آغاز همه ناشران حاضر در نمایشگاه را آلمانی ها تشکیل می دادند، اما امروز دو سوم ناشران را غیرآلمانی ها تشکیل می دهند که از سراسر جهان هر سال به آلمان می آیند.
هرسال هزاران قرارداد و توافقنامه نشر و ترجمه در نمایشگاه فرانکفورت میان ناشران، نویسندگان و مترجمان منعقد می شود. نمایشگاه امسال بیش از هرچیز بر ترجمه تمرکز دارد.
مسئولیت شهرداری فرانکفورت را در حال حاضر خانم نرگس اسکندری گرونبرگ به عهده دارد که دارای تبار ایرانی است. او که پیش از مهاجرت به آلمان مدتی در زندان اوین محبوس بوده است، دو هفته پیش در همایش اعتراضی ایرانیان ساکن فرانکفورت پیشنهاد جلوگیری از حضور جمهوری اسلامی در نمایشگاه کتاب را مطرح کرد.
هنوز روشن نیست که محرومیت جمهوری اسلامی در ارتباط با این پیشنهاد بوده است یا نه. سخنگوی نمایشگاه بین المللی کتاب تاکنون به پرسش کتبی ما در این مورد پاسخ نداده است.
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
آبونه شوید