یونسکو نسبت به تخریب میراث فرهنگی اوکراین در جریان حملۀ روسیه به این کشور هشدار داد

در پی تهاجم گستردۀ روسیه به اوکراین و در حالی که نهادهای فرهنگی بین المللی این حمله را محکوم کرده اند، یونسکو در مورد آسیب و تخریب میراث فرهنگی اوکراین هشدار داد. اوکراین دارای هفت مکان تاریخی ثبت شده در فهرست میراث جهانی یونسکو است که همگی در شهرهایی واقع شده اند که مورد بمباران و حملات هوایی نیروهای متجاوز روسیه قرار گرفته اند.  

L'Ukraine compte sept monuments inscrits au patrimoine mondial de l'Unesco. En illustration, le haut du monument de l'Ange dans le centre-ville de Kiev, situé place de l'Indépendance REUTERS/Valentyn Ogirenko

سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو)، در مورد اثرات جنگ بر میراث فرهنگی اوکراین و حملۀ روسیه به بناها و مکان های  تاریخی این کشور، ابراز نگرانی کرد.

این نهاد فرهنگی وابسته به سازمان ملل متحد، اعلام کرد که با تشدید درگیری ها در اوکراین، میراث فرهنگی، موزه ها و اماکن تاریخی این کشور در خطر تخریب قرار دارند.

این نهاد بین المللی با تأکید بر ارزیابی وضعیت آن دسته از اماکن تاریخی اوکراین که در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده اند و نیز موسسات آموزشی و فرهنگی این کشور که مورد حملۀ روسیه قرار گرفته اند، زنگ خطر را دربارۀ آسیب و تخریب میراث فرهنگی اوکراین به صدا درآورده است.

یونسکو همچنین از تلاش های خود برای گفتگو با مسئولان موزه های اوکراین جهت حفاظت از دارایی های فرهنگی و تاریخی این کشور در بحبوحۀ حملۀ روسیه به اوکراین خبر داد و اعلام کرد که به منظور بررسی تأثیر آسیب های وارد شده به میراث فرهنگی این کشور، جلساتی ویژه برگزار خواهد کرد.

این نهاد فرهنگی وابسته به سازمان ملل متحد، تصریح کرد که با تجزیه و تحلیل تصاویر ماهواره ای، سیر تحول آسیب های وارد شده به اماکن فرهنگی اوکراین را به صورت روزانه رصد می کند.

L'UNESCO est mobilisée en #Ukraine et travaille sur le terrain avec tous les acteurs des secteurs de l'#éducation, de la #culture et des #médias pour évaluer les dégâts et fournir une aide d'urgence.

Lisez la Déclaration complète : https://t.co/yogHNjZ2Zu 📰 pic.twitter.com/12HW7OPY3L

— UNESCO en français (@UNESCO_fr) March 3, 2022

اودره آزوله دبیرکل یونسکو، طی بیانیه ای تأکید کرد: «ما باید از این میراث فرهنگی به عنوان گواه و سندی‌ از گذشته و همچنین به عنوان ابزار صلح برای آینده محافظت کنیم.»

وی در ادامۀ این بیانیه اعلام کرد که با مشارکت مقامات اوکراینی، در تلاش است که هر چه سریع‌تر آثار تاریخی و مکان‌های مهم سرتاسر این کشور را با «نشان متمایز کنوانسیون لاهه در سال ۱۹۵۴» که نشانی بین المللی در رابطه با محافظت از میراث فرهنگی در مناقشه‌های مسلحانه است، علامت‌گذاری کند.

یونسکو و صندوق جهانی بناهای تاریخی که وضعیت اماکن تاریخی و میراث فرهنگی جهان را پیگیری می کند، هر دو در این خصوص به کنوانسیون سال ۱۹۵۴ لاهه استناد کرده اند. بر اساس این کنوانسیون، دارایی های فرهنگی را باید در زمان جنگ، از حملات نظامی محافظت کرد.

In cooperation with the local authorities, @UNESCO is working to (1) mark historic sites across #Ukraine with the 1954 Hague Convention emblem, (2) organise a meeting with museum directors to help safeguard collections and (3) monitor the damages to cultural sites via satellites. pic.twitter.com/1yjJCGch2L

— Ernesto Ottone R. (@ErnestoOttoneR) March 3, 2022

بندیکت دو مونتلور مدیر عامل صندوق جهانی بناهای تاریخی نیز با انتشار بیانیه ای اعلام کرد که «تخریب و آسیب به موزه ها و اماکن تاریخی و میراث فرهنگی هر کشور، چیزی فراتر از آسیب فیزیکی است».

در پی حملاتی که از جانب نیروهای روسیه به میدان‌های تاریخی شهرهای خارکف و چرنیهیف در اوکراین صورت گرفته و نیز حملات موشکی به یک موزه تاریخ بومی در ایوانکف واقع در شمال غربی این کشور، نگرانی‌های جهانی دربارۀ تخریب میراث هنری و فرهنگی اوکراین تشدید شده است.

اوکراین دارای هفت مکان تاریخی ثبت شده در فهرست میراث جهانی یونسکو است که در میان آنها، کلیسای جامع «سنت سوفیا» در کی‌یف پایتخت این کشور که هنر معماری اوایل قرن یازدهم را به رخ می کشد، جایگاه ویژه‌ای دارد.

سایر مکان های تاریخی اوکراین که در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده اند، در شهرهای لویو، اودسا و خارکف واقع شده اند که تمامی این چهار شهر، مورد بمباران و حملات هوایی نیروهای متجاوز روسیه قرار گرفته اند.  

همچنین بنای یادبود هولوکاست در «بابی‌ یار» از دیگر نمادهای تاریخی و مهم اوکراین است که چند روز پیش، در جریان بمباران برج رادیو و تلویزیون دولتی اوکراین، هدف حمله نیروهای روسیه قرار گرفت.

کارشناسان خواستار حفاظت ویژه از آثار تاریخی شهر لویو و نیز کلیسای جامع ست سوفیا در کی‌یف شده اند که در نزدیکی ساختمان هایی واقع شده اند که اخیراً مورد حملۀ روسیه قرار گرفته اند.

از سوی دیگر، بنیاد فرهنگی «اسمیتسونین» در آمریکا نیز از برنامه‌ای تحت عنوان «نجات فرهنگی» برای حفظ میراث فرهنگی و تاریخی اوکراین خبر داده است. این برنامه پیشتر در کشورهای عراق و هائیتی و منطقه پورتوریکو فعال شده و در حفظ و مرمت آثار فرهنگی و تاریخی پس از بحران نظامی و یا بلایای طبیعی مؤثر بوده است.

دبیر کل  بنیاد فرهنگی آمریکایی «اسمیتسونین»، طی بیانیه ای تأکید کرد: «زیبایی هنر، معماری، ادبیات و موسیقی اوکراین طی دهه‌ها شکوفا شده و موزه‌های این کشور از مهمترین موزه‌های اروپا هستند».

در همین حال مدیر یک موزۀ هلندی طی بیانیه ای با انتقاد از سیاست های ولادیمیر پوتین، اعلام کرد که به دلیل حملۀ روسیه به اوکراین، این موزه ارتباط نزدیک خود را با موزۀ ارمیتاژ در سن پیترزبورگ قطع کرده است.

همچنین در اقدامی دیگر برای انزوای فرهنگی مسکو، آکادمی سوئد که جایزۀ نوبل ادبیات را اعطا می کند، رویۀ دیرینۀ عدم اظهار نظر سیاسی را شکست و تهاجم روسیه به اوکراین را محکوم کرد.

آکادمی سوئد تأکید کرد که تاریخ و مأموریت این نهاد، عمیقاً در سنت های آزادی بیان و باور ریشه دارد.