اثراتی که ممکن است سفرهای هوائی طولانی بر بدن بگذارد و راه‌های پیشگیری از آنها
اگر سفرهای هوائی در گذشته با مخاطراتی برای سلامتی بدن همراه بود، امروزه با پیشرفت‌های همه جانبۀ صنعت هواپیمائی و کاربرد دستاوردهای فعالیت‌های فضائی در ساختن هواپیماها، پروازها را از شرایط ایمنی بسیاری برخوردار کرده است. با این حال، هنوز هم تغییرات ناگزیر فشار هوا و کاهش اکسیژن و رطوبت و افزایش اضطراب اثرات ناگواری بر بدن مسافران می‌گذارد. کارشناسان برای پیشگیری از این اثرات پیشنهادات و رهنمودهائی ارائه می‌کنند که به برخی از آنها اشاره می‌کنیم.
نتشر شده در:
سفر هوائی، بویژه اگر دراز مدت باشد، به سبب تنگناها و محدودیت‌هائی که بر بدن انسان تحمیل می‌کند، گاه ناگواری‌ها و حتی خطراتی در بر دارد. صندلی‌های تنگاتنگ و هوای خشک داخل هواپیما نخستین عوامل بروز برخی آسیب‌ها می‌شوند. فضای بستۀ هواپیما نیز بستر مساعدی را برای چرخش شماری ویروس‌‌ها و باکتری‌های بیماری‌زا فراهم می‌کند. در اینجا به مهمترین خطراتی که ممکن است هنگام سفر با هواپیما با آنها روبرو شویم و راه‌های پیشگیری از آنها اشارۀ کوتاهی می‌کنیم.
ـ نخستین ناگواری‌های احتمالی برای برخی مسافران در سفر هوائی ناشی از کاهش فشار اتمسفریک و جذب ناکافی اکسیژن و اثرات ناشی از آنست که در شماری افراد به شکل خواب آلودگی، تهوع و سردرد ظاهر می‌شود. می‌دانیم که فشار بارومتریک و میزان اکسیژن هوا با ارتفاع گرفتن از سطح دریا کم می‌شود، اما هواپیماهای مسافربری اینک کاهش فشار را تا حدی و کاهش اکسیژن را به میزان لازمِ ٢١ درصد جبران می‌کنند. بازسازی فشار اتمسفریک در داخل هواپیما از آن رو بصورت کامل انجام نمی‌گیرد که تفاوت آن با فشار بیرون در ارتفاع بالا به میزان خطرناک نرسد. کمبود فشار اتمسفریک در داخل هواپیما نسبت به میزان آن در زمین در پاره‌ای موارد جذب میزان لازم اکسیژن را دچار اختلال می‌کند و همین امر گاه به سردرد و خواب آلودگی می‌انجامد. برای رویاروئی با این اختلالات باید مقدار زیادی آب نوشید و از مصرف کافئین و مشروبات الکلی خودداری کرد.
ـ نشستن طولانی‌مدت بویژه در محل تنگ می‌تواند بر جریان خون در سراسر بدن تأثیر بگذارد و منجر به تورم پا و در وضعیتی شدیدتر لخته شدن خون در آن شود. در سفرهای دور که مسافران ناگزیر به نشستن درازمدت هستند، احتمال تورم و ترومبوز وریدی بیشتر می‌شود و از همین رو پزشکان توصیه می‌کنند که مسافران گاهگاه از جای خود برخیزند و کمی راه بروند. البته آشکار است که قدم زدن در راهروی هواپیما از جهات مختلف کار آسانی نیست، اما مسافران سفرهای میان قاره‌ای با چنین رفتاری آشنا هستند، هر چند همۀ آنان نمی‌توانند همزمان به راهپیمائی در هواپیما بپردازند! افرادی که وزن آنها بیش از میزان عادی است، زنان باردار و بلافاصله پس از زایمان، مصرف کنندگان قرص‌های ضدبارداری و آنهائی که دچار برخی بیماری‌ها هستند، باید پیش از انجام پروازهای دور با پزشک خود مشورت کنند.
- ـ رطوبت هوای داخل هواپیما در بیشتر هواپیماهای مسافربری بین ١٠ تا ٢٠ درصد است، در حالیکه در هواپیماهای جدید تا ٢۵ درصد نیز می‌رسد. تنفس هوای خشک، بدن انسان را دچار کم‌آبی می‌کند و دهان و بینی و حتی پوست دچار خشکی می‌شود. وضعیت سلامت جسمانی و مصرف برخی داروها این پدیده را شدیدتر می‌کند. برای دفع این اختلالات از نوشیدن آب زیاد پرهیز نکنید و از قطره، اسپری و کِرِم مرطوب کننده برای رفع خشکی چشم، بینی و پوست استفاده کنید.
ـ عارضۀ دیگری که ممکن است بویژه به هنگام برخاستن و فرودآمدن هواپیما بروز کند گرفتگی و گوش‌درد است. این پدیده به سبب برهم خوردن تعادل فشار در گوش بیرونی و گوش میانی رخ میدهد که خود نتیجۀ تغییر ناگهانی فشار هوا در هواپیماست. گرفتگی گوش را می‌توان با گرفتن بینی و خارج کردن آرام هوا از دهان بسته تخفیف داد. خمیازه کشیدن هنگام بروز تغییرات فشار در هواپیما نیز می تواند مانع گرفتگی گوش شود. بروز گوش درد نشان دهندۀ ابتلا به «اوتیت گوش میانی» است و باید به پزشک متخصص مراجعه کرد.
ـ پرواز دور که چندین منطقۀ زمانی را در مدت کوتاهی پشت سر می‌گذارد، آهنگ بیولوژیک یا ساعت زیستی بدن را بر هم می‌زند. ساعت بدن که یک چرخۀ تقریباً ٢٤ ساعته است بر پایۀ تناوب میان بیداری و خواب سازمان یافته و آهنگ بیوشیمی، فیزیولوژی و رفتاری فرد را شکل میدهد. هورمون ملاتونین که هنگام شب در غدۀ صنوبری مغز تولید می‌شود کارکرد چرخۀ خواب و بیداری را نظم میدهد و برهم خوردن آن کارکرد عادی بدن را دچار اختلال می‌کند. در پاره‌ای موارد هماهنگ کردن ساعت بدن با آهنگ منطقۀ زمانی تازه چند روز وقت طلب می‌کند. سفر بسوی غرب همواره با اختلال کمتری نسبت به سفر به شرق همراه است، زیرا به عقب انداختن چرخۀ هماهنگ کردن ساعت بدن از به جلو انداختن آن آسان تر است.
هنگام مسافرت‌های دراز مدت هوائی اختلالات کوچک دیگری نیز می‌تواند بروز کند که از جمله به سبب کاهش رطوبت، خشک شدن غشای مخاطی دهان و تغییر حس چشائی و بی مزه جلوه کردن غذاهاست. در مقابله با این ناگواری‌ها نیز باید آب نوشید. در موارد نادر، تغییر فشار و حرکت هوا در هواپیما می‌تواند موجب درد دندان نیز شود که در این صورت باید به داروی مسکن متوسل شد.
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
آبونه شوید