اصغر فرهادی در حاشیۀ جشنوارۀ کن اتهام سرقت ادبی در فیلم «قهرمان» را رد کرد: «یک اتفاق واقعی در مالکیت کسی نیست»
اصغر فرهادی کارگردان صاحب‌نام ایرانی که امسال یکی از اعضای هیأت داوران هفتاد و پنجمین دورۀ جشنوارۀ فیلم کن است، در جریان نشستی رسانه‌ای در حاشیۀ این رویداد بین‌المللی، برای نخستین بار دربارۀ پروندۀ قضایی آخرین فیلم خود «قهرمان»، توضیحات مفصلی را ارائه داد و اتهام سرقت ادبی از مستند ساخته شده توسط هنرجوی خود را رد کرد. وی با اشاره به اینکه این دو اثر برآمده از یک داستان واقعی هستند، تأکید کرد که «یک اتفاق واقعی در انحصار و مالکیت کسی نیست و مشمول قانون حقوق معنوی نمی‌شود».
نتشر شده در:
اصغر فرهادی کارگردان مطرح ایرانی که پیش از این دو بار برندۀ جایزۀ اسکار شده و سال گذشته نیز برای فیلم «قهرمان» موفق به دریافت جایزۀ بزرگ جشنوارۀ کن شده بود، امسال در حاشیۀ نشست رسانه ای هیأت داوران فستیوال کن، در پاسخ به پرسشی پیرامون پروندۀ قضایی این فیلم، گفت: «من تاکنون دربارۀ این موضوع صحبت نکرده‌ام و اطلاعاتی که شما به عنوان پرسشگر به آن اشاره می‌کنید، برآمده از خبری است که در یکی از سایت‌های بیرون از ایران منتشر شد».
وی بخش زیادی از این اطلاعات را نادرست دانست و افزود: «یکی از هنرجوهای سابق من در کارگاه من یک فیلم مستند ساخت که ایده و طرح آن با فیلم سینمایی «قهرمان» مشترک است؛ این ایده و طرح را من در ورک‌شاپی در سال ۲۰۱۴ برای هنرجویانم مطرح کردم؛ منظورم از ایده، بحث قهرمان‌پروری است و اینکه یک جامعه چگونه یک نفر را قهرمان می‌کند و بعد همان فرد، سقوط می‌کند و فراموش می‌شود و منظورم از طرح آدم‌هایی هستند که یک شیء گرانبها، پول یا طلا را پیدا می‌کنند و به صاحبانشان پس می‌دهند و از طریق رسانه‌ها مورد تحسین واقع می‌شوند و به قهرمان تبدیل می‌شوند و بعد ضدقهرمان و فراموش می‌شوند».
فرهادی ادامه داد: «این ایده و طرح را من در ورک‌شاپی که ورک‌شاپ مستندسازی بود مطرح کردم و قرار شد که هنرجویانم از روی اخبار رسانه‌ها مستندهایی بسازند. هدف از این ورک‌شاپ این بود که از اخبار روزنامه‌ها و اتفاقات روزمره، هنرجویان بتوانند مستندهایی بسازند و این مستندها مسیری باشد برای اینکه بعد بتوانند فیلمنامه داستانی از داخل آن در بیاورند».
وی با اشاره به اینکه این کار را پیش از ورود به سینما نیز در سریالی به نام «داستان یک شهر» انجام داده بوده و برای هر یک یا دو اپیزود، خبری را از روزنامه تبدیل به به یک روایت مستند-داستانی می‌کرده است، گفت: «چه مستند و چه فیلم قهرمان، برآمده از یک داستان واقعی و یک اتفاق واقعی است که دو سال قبل از ورک‌شاپ در شهر شیراز، یکی از شهرهای ایران اتفاق افتاده بود و مستند یک روایت مستندگونه داشت از آن اتفاق و «قهرمان» یک برداشت آزاد از یک موقعیتی از آن اتفاق واقعی بود».
اصغر فرهادی ضمن رد اتهام سرقت ادبی تأکید کرد: «وقتی یک اتفاق واقعی رخ می‌دهد، در انحصار و مالکیت کسی نیست و هرکسی می‌تواند آن خبر منتشرشده و جزییات آن را با روایت خودش به اثری هنری تبدیل کند».
وی افزود: «در سایت‌ها و لینک‌های موجود از آن خبر که دو سال قبل از ساخت مستند منتشر شده، جزییات زیادی وجود دارد که وقتی نگاه می‌کنیم، شباهت بین مستند و فیلم «قهرمان» برآمده از این جزییاتى هست که در اخبار آمده است اما این شباهت به معنی نقص کپی‌رایت نیست و حتی هرکسی، همین امروز هم می‌تواند از آن اتفاق واقعی که رخ داده و پابلیک دامین شده، یک روایت یا مثلاً یک نمایشنامه کار کند».
اصغر فرهادی دربارۀ وضعیت این پروندۀ قضایی گفت: «برخلاف چیزی که در بعضی رسانه‌ها گفته شد، هنوز حکمی درباره این پرونده صادر نشده و ممکن است در یک ماه یا چند ماه آینده به دادگاه برود».
وی تصریح کرد: «اگر در دادگاه از کارشناسان کپی‌رایت و متخصصینی که بارها نظرشان را دراین‌باره اعلام کرده‌اند که در فیلم قهرمان نقض کپى رایت صورت نگرفته (از جمله راى کانون کارگردانان) استفاده شود، می‌شود به نتیجه دادگاه استناد کرد در غیر اینصورت آن نتیجه غیرکارشناسی خواهد بود».
اصغر فرهادی ادامه داد: «من با احترام به زحماتی که هنرجوی من برای ساخت مستند خودش کشیده و تعلق خاطری که به اثر خودش دارد، از ابتدای این اختلاف بر این موضوع تاکید داشتم که به توافقی رسیده شود و اسم ایشان در بخش «با تشکر»های فیلم آورده شود».
وی افزود: «اما در طول جلساتی که همراه با بعضی از روایات نادرست و سوتفاهم و دلخوری‌هایی بود، ایشان دو خواسته داشتند که یکی درباره عنوانشان در فیلم بود و دیگری درخواست مالی و در انتها عنوانی را خواستند که هیچ فیلمسازی در هیچ جای دنیا آن را نمی‌پذیرد؛ اینکه فیلم قهرمان بر اساس این مستند ساخته شده که این حقیقت ندارد چون آن یک اتفاق واقعی بوده و در انحصار کسی نیست و همچنین به لحاظ مالی درخواست شراکت در تمام درآمدهای فیلم در داخل و خارج از ایران را داشتند که این موضوع هم از طرف تهیه‌کننده فرانسوی فیلم مورد قبول نبود چون این یک درخواست خارج از عرف و غیرمنطقی بود».
این کارگردان ایرانی ابراز امیدواری کرد که دادگاه پیش رو، با استناد به نظرات کارشناسان کپی‌رایت و نیز در نظر گرفتن اینکه این اتفاق دو سال پیش از ورک‌شاپ رخ داده و جزییات آن خبر کاملا همین الان در سایت‌هاى مختلف در دسترس است، به طرف یک نظر کارشناسی برود.»
پیش از این، تهیه‌کننده فرانسوی فیلم «قهرمان» نیز گفته بود کاملا اطمینان دارد که دادگاه این شکایت را رد خواهد کرد. وی افزود: «موضوع پیدا کردن طلا توسط این زندانی سابق و پس دادن آن به صاحبش فقط نقطه آغاز داستان فیلم است و مابقی آن کاملاً محصول قوه تخیل و خلاقیت اصغر فرهادی است.»
آزاده مسیح‌زاده مستندساز و هنرجوی سابق اصغر فرهادی، سال گذشته و پس از اولین نمایش فیلم «قهرمان» در جشنواره کن، فرهادی را به کپی‌برداری از مستند خود با عنوان «دو سر برد، دو سر باخت» متهم کرد و در پی آن دو طرف به طرح شکایت از یکدیگر اقدام کردند.
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
آبونه شوید