المپیک: تاریخ بازی‌ها، بازی تاریخ
به مناسبت نزدیک شدن بازی‌های تابستانی المپیک پاریس-۲٠۲۴، رادیو بین‌المللی فرانسه طی چندین مطلب به جنبه‌های سیاسی این مسابقات می‌پردازد. هر یک از بخش‌های زبان‌های خارجی ار.اف.ای و همچنین بخش فرانسه‌زبان، با نگاه به یکی از دوره‌های مسابقات، تأثیر اوضاع سیاسی جهان را بر المپیک بررسی خواهد کرد. بخش فارسی رادیو بین‌المللی فرانسه بزودی به بازی‌های سال ۱٩۵۶ در ملبورن استرالیا خواهد پرداخت که به موازات تحولات سیاسی بسیار مهم برگزار شد. اما در این مقدمه، یک مورخ ورزشی به پرسش‌های ار.اف.ای. پیرامون جغرافیای سیاسی بازی‌های المپیک پاسخ می‌دهد.
نتشر شده در:
از آغاز تاریخ المپیک مدرن در سال ۱٨٩۶، بسیاری از دوره‌ها تحت تأثیر رویدادهای سیاسی قرار گرفتند. المپیک پاریس نیز به احتمال زیاد نخواهد توانست جغرافیای سیاسی جهان و از جمله جنگ اوکراین و رویارویی طرفداران و دشمنان روسیه را نادیده بگیرد.
رادیو بین‌المللی فرانسه با انتشار یک مطلب در ماه که هر بار به ده زبان مختلف منتشر خواهد شد، به استقبال بازی‌های پاریس می‌رود.
بدین ترتیب با یادآوری زمینه‌های تاریخی و چالش‌های سیاسی هر دوره، از بازی‌های ۱٩۵۲ در هلسینکی، ملبورن ۱٩۵۶، مکزیکو ۱٩۶٨، مونیخ ۱٩۷۲، مونترآل ۱٩۷۶، مسکو ۱٩٨٠، لس‌آنجلس ۱٩٨۴، بارسلون ۱٩٩۲، پکن ۲٠٠٨ و ریو ۲٠۱۶ عبور خواهیم کرد و به آستانۀ المپیک پاریس ۲٠۲۴ خواهیم رسید.
در این بررسی‌ها، تیری تِره (Thierry Terret)، مورخ ورزش و کارشناس بازی‌های المپیک، رادیو بین‌المللی فرانسه را یاری می‌دهد.
پرسش اصلی اینست که اوضاع تاریخی و سیاسی تا چه حد بر بازی‌های المپیک تأثیر داشته و بازی‌ها نیز به نوبۀ خود چه نقشی در تاریخ ایفا کرده‌اند؟
نگاهی به ۱٠ دوره از بازی‌ها
هلسینکی ۱٩۵۲: بخش ویتنامی ار.اف.ای بازی‌های پایتخت فنلاند را به ویژه با در نظرداشت شرایط جنگ سرد و جهان دوقطبی بررسی خواهد کرد. فنلاند که نمی‌خواست به یکی از دو بلوک شرق یا غرب الویت دهد، ناچار شد که دو دهکدۀ المپیک جداگانه بسازد.
ملبورن ۱٩۵۶: برای نخستین بار در این سال، برخی کشورها به دلایل مختلف بازی‌ها را تحریم کردند. بخش فارسی ار.اف.ای. با شرح بحران کانال سوئز و همچنین اشغال مجارستان به دست نیروهای شوروی، انعکاس این رویدادها را در بازی‌های ملبورن دنبال خواهد کرد.
مکزیکو ۱٩۶٨: بخش اسپانیایی‌زبان رادیو بین‌المللی فرانسه بازی‌های این سال را به عنوان نخستین المپیک برگزارشده در جهان سوم تشریح خواهد کرد. المپیک مکزیکو در حالی شروع شد که کشتار دانشجویان مکزیکی به دست ارتش، جوّ کشور را به شدت بحران‌زده کرده بود. در همین بازی‌ها بود که دو ورزشکار آمریکایی برای اعتراض به تبعیض نژادی با مشت‌های گره‌کرده بر سکوی قهرمانی ایستادند.
مونیخ ۱٩۷۲: بخش کامبوجی ار.اف.ای خونین‌ترین المپیک تاریخ و کشته شدن یازده ورزشکار اسرائیلی به دست تروریست‌های فلسطینی «سپتامبر سیاه» را شرح خواهد داد. همچنین بروز جنگداخلی در کامبوج که باعث شد این کشور بیست سال بعد را از المپیک غایب باشد، مورد توجه قرار خواهد گرفت.
مونترآل ۱٩۷۶: برای بخش پرتغالی ار.اف.ای. بازی‌های مونترآل یادآور رویدادهای مثبت است: در این سال پرتغال برای اولین بار به عنوان یک کشور دموکراتیک و آزاد در بازی‌ها شرکت جست. اما ادامۀ رژیم آپارتاید در آفریقای جنوبی باعث شد که ۲٨ کشور آفریقایی در اعتراض به این امر از حضور در کانادا سر باز زنند.
مسکو ۱٩٨٠: بخش انگلیسی‌زبان رادیو بین‌المللی فرانسه از بازی‌هایی یاد خواهد کرد که تماماً به ابزاری سیاسی تبدیل شد: اشغال افغانستان توسط نیروهای شوروی، باعث شد که بیش از ۶٠ کشور – به ابتکار آمریکا و دولت جیمی کارتر- بازی‌ها را تحریم کنند.
لس‌آنجلس ۱٩٨۴: این بار شوروی به تلافی چهار سال پیش، المپیک ایالات متحده را تحریم کرد... بخش رومانیایی ار.اف.ای. پیروی پانزده کشور از مسکو و البته حضور رومانی بر خلاف میل شوروی را حکایت خواهد کرد.
بارسلون ۱٩٩۲: بخش روسی به اولین المپیک بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی خواهد پرداخت. در بازی‌های اسپانیا، جمهوری‌های سابق شوروی، به عنوان کشورهای مستقل حضور یافتند.
پکن ۲٠٠٨: بخش چینی ار.اف.ای. بحث‌ها و اختلافاتی را یادآوری خواهد کرد که در طول این بازی‌ها درگرفت: اختناق در تبت، فجایع زیست‌محیطی و سانسور در چین از جمله بحث‌هایی بود که بر فضای مسابقات تأثیر گذاشت. در عین حال پکن با برگزاری مراسم گشایشی فوق‌العاده توانست جایگاه استثنایی خود را در جهان بنمایاند.
ریو ۲٠۱۶: بخش برزیلی ار.اف.ای بحران سیاسی و اجتماعی عمیقی را تشریح خواهد کرد که درست در زمان برگزاری بازی‌های ریو به اوج رسید. علاوه بر این وضعیت بحرانی، شیوع اپیدمی تب «زیکا» نیز برزیل را سخت گرفتار کرده بود.
کمتر از یک سال مانده به شروع بازی‌های المپیک تابستانی پاریس ۲٠۲۴ این احتمال داده می‌شود که باز هم مسائل سیاسی به نحوی در برگزاری مسابقات تأثیر بگذارد. آیا المپیک پاریس خواهد توانست از جنجال سیاسی در امان بماند؟ آیا تا شروع بازی‌ها جنگ میان روسیه و اوکراین با همین شدت ادامه خواهد یافت؟
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
آبونه شوید